چگونه جای کودک خشک بماند
سه‌شنبه 01 آذر 1390 - بسیاری از کودکان با وجود اینکه به سنی رسیده‌اند که قادر به کنترل ادرار خود هستند، همچنان دچار شب ادراری می‌شوند؛ مشکلی که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند. متخصصان معتقدند که این امر دلایل جسمی دارد و قابل درمان است.
بسیاری از کودکان با وجود اینکه به سنی رسیده‌اند که قادر به کنترل ادرار خود هستند، همچنان دچار شب ادراری می‌شوند؛ مشکلی که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند. متخصصان معتقدند که این امر دلایل جسمی دارد و قابل درمان است.اصطلاح "شب ادراری" (Enuresis) به دفع غیر ارادی ادرار در هنگام خواب اطلاق می‌شود. کودکان معمولا در سنین ۳ تا ۴ سال توان کنترل ادرار خود را به دست می‌آورند. اما اگر کودکی در سن ۵ سالگی هنوز دچار شب ادراری شود، متخصصان توصیه می‌کنند که والدین او به پزشک مراجعه کنند.
دلایل ژنتیکی
شب ادراری دلایل مختلفی دارد. به گفته‌ی پزشکان یکی از این دلایل می‌تواند ارثی باشد، به طوری که اگر پدر یا مادری شب ادراری را در دوران کودکی خود تجربه کرده باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند او نیز دچار این مشکل شود.
متخصصان بر این عقیده‌اند که بر خلاف تصور عمومی، شب ادراری به ندرت به وضعیت روحی کودک بستگی دارد. تا کنون تحقیقی وجود نداشته که نشان دهد مشکلات روحی باعث شب ادراری می‌شوند. تنها در کودکانی که پس از چند ماه خشک بودن دوباره دچار شب ادراری می‌شوند، می‌توانند دلایل عصبی مقصر باشند. برای مثال جدایی پدر و مادر، اسباب کشی یا شروع مدرسه می‌توانند برای کودک استرس‌زا باشند.
به گفته‌ی متخصصان بیشتر مشکلات مثانه‌ای در این مسئله مهم هستند. فعل و انفعالات مربوط به مثانه جزء پیچیده‌ترین فرایندهای بدن به حساب می‌آیند. ماهیچه‌ها و اعصاب بسیاری در ارتباط با هم پروسه‌ی ادرار را هماهنگ می‌کنند. اما در کودکانی که مدام دچار شب ادراری می‌شوند، رشد این سیستم هماهنگ هنوز تکمیل نشده است. علت دیگر می‌تواند این باشد که حجم مثانه‌ی آنان هنوز به اندازه‌ی کافی بزرگ نیست و با میزان کمی از ادرار پر می‌شود.
کنترل زمان نوشیدن
یکی از روش‌های جلوگیری از شب‌ادراری کودکان استفاده از شب زنگی است که هنگام خیس شدن لباس زیر کودک زنگ می‌زند و او را بیدار می‌کند.
در کنار مسائل جسمی، عادت‌های نوشیدن و رفتن به توالت نیز می‌توانند در شب ادراری موثر باشند. برای مثال کودکان به طور غیر منظم می‌آشامند. مثال دیگر آن است که زمانی که به توالت می‌روند عجله می‌کنند، به طوری که مثانه آنها کاملا تخلیه نمی‌شود. به همین خاطر پزشکان به والدین این کودکان توصیه می‌کنند که درباره‌ی زمان نوشیدن و دفعات استفاده از توالت کودکانشان پروتکل بنویسند تا اینکه عادت‌های نادرست راحت‌تر مشخص شوند.
استفاده از "شب زنگ"
روش دیگر جلوگیری از خیس کردن کودکان استفاده از شب زنگی است که هنگام خیس شدن لباس زیر کودک زنگ می‌زند و او را بیدار می‌کند. به گفته‌ی متخصصان این زنگ می‌تواند موثر باشد زیرا پس از گذشت مدت زمانی باعث می‌شود که مغز کودک یاد بگیرد زمانی که مثانه فشار می‌آورد، فرمان بیدار شدن را بدهد.
کمبود هورمون کنترل کننده‌ی ادرار (ADH)
تحقیقات دیگر نشان می‌دهند که کودکانی که مدام جای خود را خیس می‌کنند، دچار کمبود هورمون کنترل کننده‌ی ادرار هستند. این هورمون که شب‌ها ترشح می‌شود، مانع تولید ادرار می‌شود. برای این کمبود نیز دارویی با ماده‌ی موثر دسموپرسین (Desmopressin) وجود دارد.
اما توصیه‌ی مهم و دیگری که پزشکان و متخصصان به والدین چنین کودکانی دارند، این است که کودک خود را تنبیه نکنند و او را تحت فشار نگذارند بلکه در راه آموزش کنترل ادرار او را یاری کنند.