تعداد فوليكول‌هاي مو در يك فرد بيش از 5 ميليون است كه در سراسر بدن پخش هستند. اغلب موها، زياد بلند و ضخيم نمي‌شوند. واحد شمارش موي سر گرافت است نه تار مو. هر گرافت از چند تار مو تشكيل شده كه از ريشه با هم ارتباط دارند.
غدد چربي پوست
در هر سانتي متر مربع پوست سر، حدود پنج عدد غدد چربي وجود دارد. كار اين غده‌ها ترشح چربي است. اين غدد از جايي چربي نمي‌گيرند، بلكه خود عامل مستقيم توليد آن هستند. غده‌ها چربي را مي‌سازند و آن را به خارج پوست هدايت مي‌كنند.
اگر چربي نباشد، پوست ترك مي خورد و قابليت ارتجاعي خود را از دست مي‌دهد.
زيادي چربي هم باعث بسته شدن روزنه‌هاي پوستي مي شود و عمل تنفس پوستي را مختل مي‌سازد و ريزش شديد موها را سبب مي‌گردد.
اگر چربي پوست سر زياد باشد، پوست سر چرب است.
اگر غدد چربي كم كاري كنند، پوست سر خشك است.
اگر غده‌ها فعاليت طبيعي داشته باشند، پوست سر معمولي است.
انواع موها
1- موهاي معمولي:
- مويي كه چرب و خشك نباشد.
- رنگ و فر نشده باشد.
- حالت خود را خوب نگه دارد.
- اغلب اوقات زيبا و سالم به نظر برسد.
اگر موهاي شما معمولي است، بهتر است كه شامپو و نرم كننده مخصوص موي معمولي را انتخاب كنيد.
2- موهاي چرب:
- همواره نرم است.
- فاقد حجم است و به راحتي روي سر مي‌خوابد.
- به سختي حالت مي‌گيرد، زيرا حالت خود را نمي‌تواند حفظ كند.
- پس از شامپو كردن، زود چرب مي‌شود.
چربي موي سر، باعث چسبيدن مو به سر مي‌شود و گرد و غبار هوا پس از 1 تا 2 روز باعث كثيف به نظر رسيدن مو سر مي‌گردد.
چربي موي سر، خود به خود و به طور يكنواخت بر روي موها پخش نمي‌شود.
زماني كه موي سر خود را حالت مي‌دهيد، زياد آنرا دستكاري نكنيد تا چربي موي سر به كل موها منتقل نشود و حالت موها از دست نرود.
بايستي موها با يك شامپوي مخصوص موي چرب، خوب شسته شده و سپس ساقه آن با يك نرم كننده متناسب با همين نوع مو، نرم شود تا چربي آن بهتر كنترل شود.
3- موهاي خشك يا آسيب ديده :
- كدر به نظر مي‌رسند.
- خشك و خشن لمس مي‌شوند.
- به آساني گره مي‌خورند.
- به سختي شانه يا برس مي‌شوند.
- انتهاي آن‌ها دو شاخه است.
- فر ريز زياد دارند.
استفاده از شامپوهاي كرمي براي اين نوع مو، توصيه مي‌گردد.
مراحل رشد مو
در تمامي پستانداران، فوليكول‌هاي مو داراي دوره‌هاي فعاليت و استراحت هستند.
مرحله‌اي كه موها رشد مي‌كنند، آناژن مي‌نامند.
مرحله‌اي كه موها استراحت مي‌كنند، تلوژن نام دارد.
بين اين دو مرحله، يك مرحله كوتاه به نام كاتاژن وجود دارد.
مرحله آناژن در موهاي سر، چندين برابر موهاي نواحي ديگر بدن است. اين زمان در افراد مختلف نيز متفاوت است و به همين علت بعضي افراد مي‌توانند موهاي بلندي داشته باشند، اما موي بعضي ديگر از حد مشخصي بلندتر نمي‌شود.
مرحله كاتاژن در سر، كمتر از دو هفته طول مي‌كشد.
مرحله استراحت يا تلوژن نيز حدود 3 ماه طول مي‌كشد.
پس از آن مرحله جديد آناژن شروع مي‌شود و موي جديد، جاي موي قبلي را مي‌گيرد.
بر خلاف باور عمومي، تراشيدن مو باعث افزايش سرعت رشد آن نمي‌شود.
ريزش مو
تعداد فوليكول‌هاي مو در سر، حدود صد هزار عدد است. از اين تعداد، حدود 1 درصد در مرحله كاتاژن هستند، 8 تا 90 درصد در مرحله آناژن و حدود 10 تا 20 درصد در مرحله تلوژن يا استراحت هستند.
اگر طول مدت آناژن را 1000 روز فرض كنيم، در هر روز حدود 100 عدد تار مو مي‌ريزند و موي ديگري جاي آن‌ها در مي‌آيد.
اگر ريزش مو پس از بلوغ كمتر از 100 تار در روز باشد، مي‌توان آن را طبيعي محسوب كرد و جاي نگراني نيستشكل مو
شكل موها و ميزان رشدشان وابسته به ژنتيك است. به همين جهت در نژادهاي مختلف، تفاوت‌هايي مشاهده مي‌شود. اين مساله بيشتر از همه در موهاي سر ديده مي‌شود. در نژاد مغولي مثل ژاپني‌ها موي سر، صاف است. در سياه‌پوستان موهاي سر فرفري است. در نژاد قفقازي (نظير ما ايراني‌ها)، موها انواع مختلفي شامل صاف و فر دارند.
تفاوت موي خانم‌ها و آقايان
موي سر در خانم‌ها معمولا ضخيم‌تر از آقايان است.
محل رويش موي سر در خانم‌ها جلوتر از آقايان است.
ميزان رشد موها در زن و مرد با هم متفاوت است.
قبل از بلوغ، سرعت رشد موي سر در پسرها بيشتر از دخترهاست.
پس از بلوغ، سرعت رشد موي سر در خانم‌ها بيشتر از آقايان مي‌شود.
هورمون ها و رويش مو
هورمون استروژن باعث كاهش سرعت رشد مو مي‌شود و هورمون تيروئيد باعث افزايش آن مي‌شود.
تنوع رنگ موها
در انسان رنگدانه اصلي در پوست و مو «ملانين» است. اين رنگدانه توسط سلول‌هاي رنگدانه ساز به نام «ملانوسيت» توليد مي‌شود. اين سلول‌ها در پياز مو قرار دارند. علت اصلي تنوع رنگ در مو، به ملانين بستگي دارد.
اگر در مويي رنگدانه ملانين وجود نداشته باشد، آن مو سفيد به نظر مي‌رسد.
عوامل موثر در تعيين رنگ مو
عامل اصلي در تعيين رنگ موهاي يك فرد، ژنتيك است.
در ميان نژادهاي مختلف، نژاد قفقازي بيشترين تنوع رنگ را دارد كه بيشتر بستگي به موقعيت جغرافيايي محل زندگي آن‌ها دارد.
برخي از هورمون‌ها مثل: هورمون محرك ملانوسيت و يا هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون مي‌توانند موها را تيره‌تر كنند و به همين جهت در دوران بارداري ممكن است رنگ موها تيره‌تر شود.
مو و شامپو
برخي مردم در مورد اثرات جانبي شامپوها احساس نگراني مي‌كنند.
1- شامپو هيچ اثري بر رشد موها ندارد.
2- اجزاي موجود در اغلب شامپوها، هيچ ضرري براي مو و پوست سر ندارند.
3- شامپوها هيچ تغييري در خواص فيزيكي مو مانند انعطاف‌پذيري و قدرت و استحكام آن‌ها ندارند.
يك روز در ميان، بدون چنگ زدن و بدون برس كشيدن، سر را شستشو بدهيد.
در شستشو، موها را در كف دست‌ها قرار داده و به طور دوراني آن‌ها را بشوييد. كساني‌كه از اين روش پيروي كنند، ريزش غير طبيعي مو نخواهند داشت.