علايم آسم و آلرژي مي تواند ناشي از عوامل گوناگوني باشد، چه عوامل داخل خانه و چه عوامل خارج خانه. از جمله اين محرك هاي رايج كه مي تواند باعث بروز واكنش در ريه ها و نقاط ديگر بدن و ايجاد آسم و آلرژي شوند، مي توان به اين موارد اشاره كرد:
* تنفس هواي سرد.
* قرارگرفتن در معرض دود ناشي از استعمال دخانيات يا سوزاندن چوب يا زغال.
* قرارگيري در معرض مواد شيميايي داراي رايحه يا بوي قوي مانند اسپري مو، عطر يا رنگ نقاشي.
* مواد آلرژي زا مانند حيره ها يا مايت هاي موجود در گرد و غبار، پوسته هاي بدن حيوانات خانگي، كپك و آلاينده هاي هوا.
* بيماري‌هاي تنفسي مانند سرماخوردگي و آنفلوآنزا.
برخي از عوامل ديگر هم ممكن است علائم شما را تشديد كنند و دكترتان ممكن است از شما بخواهد براي كمك به تشخيص محرك هايي كه بر شما تاثير مي گذارد، در مورد عوامل تحريك كننده يادداشت روزانه نگه داريد.
آلودگي هوا، محرك اين روزها
بسياري از ما زماني كه در خيابان هاي شلوغ قدم مي زنيم از سوزش گلو و چشم تا تنگي نفس شاكي هستيم. آلودگي هوا تنها در تهران آزاردهنده نيست، هر روزه شاهد هستيم كه هواي يكي ديگر از شهرهاي بزرگ يا صنعتي كشورمان دچار وضعيت بحراني مي شود. موادي كه در هواي شهرهاي بزرگ و صنعتي وجود دارد بسيار متفاوت است و بسته به همين تفاوت ها است كه علايم متفاوتي در افراد ايجاد مي شود.
صنعتي شدن باعث شده تا سطح دي اكسيد گوگرد، ازن و اكسيدهاي نيتروژن افزايش يابند. اين گازها به عنوان گازهاي محرك در ترشحات ديواره هاي مجاري تنفسي حل شده و سطح مابين ريه و هوا را با توسل به پاسخ التهابي يا تحريكي تغيير مي دهند.
علائم بر اساس ميزان حلاليت اين مواد در آب، محل آسيب و شروع علايم متغير است:
* گازهاي با حلاليت بالا در آب، بيشترين اثر را بر غشاهاي مخاطي چشم ها و راه هاي هوايي فوقاني دارند. تماس، ايجاد تحريك فوري به همراه اشك ريزش، سوزش بيني و سرفه مي كند. اگرچه بوي تند و شروع سريع علايم عاملي براي محدود كردن تماس با گاز محرك است، با اين حال تماس طولاني يا شديد مي تواند با تورم حنجره، انقباض غير ارادي حنجره و مجاري هوايي، آسيب ريوي حاد خود را نشان بدهد كه همگي مي توانند تهديد كننده ي حيات فرد باشند.
* گازهايي كه حلاليت خوبي در آب ندارند به راحتي تحريك كننده ي غشاهاي مخاطي نيستند. از آن جا كه علائم فوري در تماس با اين دسته از گازها ديده نمي شود، تنفس طولاني در محيط سمي باعث رسيدن گاز به بخش هاي انتهايي مجاري هوايي مي شود. حتي تماس متوسط مي تواند تحريك مجاري هوايي تحتاني و حتي بافت ريه را همراه داشته و ايجاد آسيب تنفسي تاخيري تا 24 ساعت بدهد.
اقدامات اوليه
در صورتي كه بيمار علايم تحريكي در چشم ها و مجاري هوايي دارد بايد سريعا از محيط دور شود.
عموما بيماراني كه صرفا علائم چشمي دارند با دوري از محيط بهبود مي يابند، اما در مواردي كه علائم تنفسي بروز مي كند نبايد آن را سطحي و گذرا در نظر گرفت و بايد اقدامات لازم جهت مراقبت بيشتر و معاينه در بيمارستان براي بيمار به عمل آيد.
بنابراين اولين اقدام در اين بيماران پس از دور كردن آن ها از محيط آلوده اطلاع به اورژانس پيش بيمارستاني( 115 ) است.
براي كنترل علائم خس خس در بيماران با سابقه ي ريوي بهتر است از اسپري سالبوتامول استفاده شود. درمان هاي حمايتي همچون استراحت و دادن اكسيژن، در صورت دسترسي، مفيد است.