غذا، نوشيدني ها و عادات ناسالمي كه دندانها و لثه هايتان را خراب مي كند و حتي اگر منظم مسواك بزنيد، از نوارهاي سفيد كننده دندان استفاده كنيد و دوبار در سال نزد دندانپزشكتان برويد باز هم كافي نيست.

اينجا به عواملي اشاره مي كنيم كه دندانها و لثه هايتان را خراب مي كند و باعث مي شود كه لبخندتان ديگر زيبا نباشد.

نوشابه هاي ورزشي

در دهه اخير، نوشيدني هاي ورزشي شديداً محبوب شده است اما اين نوشيدني ها به هيچ وجه براي دندانهايتان خوب نيست.

تحقيقات علمي نشان داده است كه سطح pH در بسياري از نوشيدني هاي ورزشي مي تواند به خاطر غلظت بالاي تركيبات اسيدي كه در خود دارند، موجب فرسايش دندانها شود كه ميناي دندان را از بين مي برد.

علاوه بر اين، نوشيدني هاي ورزشي معمولاً حاوي قند بالايي هستند كه براي اسيد مثل غذا مي ماند—توليد باكتري مي كند كه داخل منافذ دندان ها رفته و موجب فرسودگي دندان ها مي شود.

آب بطري

آب شير معمولاً حاوي فلورايد است—تقريباً 60 درصد از شهروندان امريكايي در آب لوله كشي خود فلورايد دارند. اما اكثر آب هاي بطري فلورايد كمتري نسبت به ميزان توصيه شده براي سلامت دهان و دندان در خود دارد.

فلورايد ساختار كلي دندان را درمقابل پوسيدگي مقاوم تر مي كند و موادمعدني آنرا تجديد كرده كه به ترميم پوسيدگي قبل از آشكار شدن خرابي دندان كمك مي كند. تحقيقات تاييد كرده اند كه موثرترين منبع فلورايد، فلورايد موجود در آب است.

ديابت

ديابت مقاومت بدن در برابر عفونت را كاهش مي دهد، از اينرو فرد در خطر بيماري هاي لثه قرار مي گيرد. مسواك زدن، استفاده از نخ دندان و كنترل قند خون مي تواند در اين زمينه مفيد باشد.

بيماري ديابت مستقيماً با بيماري هاي مربوط به اطراف دندانها (ضريع دنداني) در ارتباط است به همين جهت مراجعه به دندانپزشك و چك كردن منظم سطح تري گليسيريد و كلسترول نيز اهميت دارد.

تحقيقات نشان داده اند كه افراد ديابتي مي توانند با حفظ سلامت لثه هاي خود، ميزان مورد نياز مصرف انسولين خود را كاهش دهند.

دخانيات

سيگار كشيدن موجب زرد شدن دندانها مي شود اما مضرات آن فقط در اين حد نيستند. استفاده از هر نوع دخانيات مي تواند به طرق مختلف به دندانها و لثه هاي شما آسيب برساند. مصرف دخانيات موجب سرطان حلق، ريه و دهان مي شود و حتي مي تواند منجر به مرگ شود. علاوه بر اين، دود دخانيات لايه اي چسبناك بر روي دندانها ايجاد مي كند كه توليد اسيد را تقويت كرده و سموم مضري توليد مي كنند كه مي تواند موجب التهاب لثه ها، پوسيدگي دندانها و از دست رفتن آنها شود.

مشروبات الكلي

مشروب خورها توجه كنند: استفاده از مشروبات مي تواند به ميناي دندان آسيب برساند.

اسيدي بودن مشروب ساختار دندان را حل مي كند و هر دو نوع شراب سفيد و قرمز ايجاد لكه بر روي دندان ها را بيشتر مي كند. فرسايش ميناي دندان زماني اتفاق مي افتد كه فرد مشروب را در تماس با ميناي دندان نگه مي دارد.

بارداري

مراقبت از دندانها و لثه ها در زمان حاملگي اهميت بسيار زيادي دارد چون تحقيقات نشان مي دهد كه بين بيماري هاي درمان نشده لثه و نوزادان قبل از موعد و كم وزن رابطه اي وجود دارد.

تغيير در سطح هورمون ها در طول بارداري به ويژه در استروژن و پروژسترون مي تواند موجب التهاب لثه ها شده كه خود باعث ورم لثه و احتمال عفونت مي شود. براي خنثي كردن محيط اسيدي درون دهان كه درنتيجه حالت تهوع ايجاد مي شود بهتر است دهانتان را با آب شسته و دندانهايتان را با مسواك و جوش شيرين و آب بشوييد.

قرص هاي رژيمي

بااينكه اين قرص ها راه خوب و سريعي براي كم كردن دور كمر به نظر مي رسند اما قرص هاي رژيمي راه سريعي هم براي بيماري هاي لثه و پوسيدگي دندان مي باشند.

قرص هاي رژيمي هم مثل خيلي داروهاي بدون نسخه يا تجويزي ديگر، جريان بزاق را كاهش مي دهند كه موجب خشك شدن دهان شده و فرد را در خطر بيماري هاي لثه، پوسيدگي دندان، كرم خوردگي و ناراحتي مي كند.

نكته آخر اينكه، داشتن يك رژيم غذايي متعادل و ورزش بهترين و مطمئن ترين راه براي كم كردن وزن و محافظت از لبخندتان است.

دندان قرچه

ساييدن دندانها يا دندان قرچه مي تواند به فك شما آسيب برساند، ايجاد درد كند و حتي ظاهر صورتتان را بر هم بريزد.

افراديكه دندانها و لثه هاي سالمي دارند ممكن است هر از گاهي دندانهايشان را سفت به هم بفشارند. اينكار با گذشت زمان ميناي دندان را از بين مي برد و موجب ايجاد حساسيت در دندانها مي شود.

استرس و عصبانيت هم مي تواند دندان قرچه را در طول شب افزايش دهد. پيدا كردن راه هايي براي كاهش اين احساسات مي تواند در اين زمينه كمك كند اما خيلي مهم است كه به دندانپزشك هم مراجعه كنيد تا راه حل هايي تخصصي به شما پيشنهاد دهد.

آب نبات

برعكس آنچه مادرتان مي گويد، قند مستقيما موجب پوسيدگي دندانهايتان نمي شود اما اسيدي كه موقع خوردن شيرينيجات و كربوهيدرات ها توليد مي شود ايجاد پوسيدگي مي كند.

باكتري كه به طور طبيعي موقع خوردن قنديجات در دهان توليد مي شود، اسيدهايي توليد مي كند كه به ميناي دندان آسيب مي رساند و اين مسئله مي تواند منجر به پوسيدگي دندان و مشكلات بسيار ديگري از جمله التهاب لثه ها و كرم خوردگي شود.

بدترين كاري كه مي توانيد اتجام دهيد اين است كه اجازه دهيد قند روي دندانها و لثه هايتان بماند. خوردن هر مقدار شيريني شكلات با شستشوي فوري آنها خيلي كمتر از نشستن دندانها بعد از خوردن يك تكه شكلات كوچك به دندانهايتان آسيب مي رساند.

اگر برايتان مقدور نباشد كه بعد از خوردن چنين موادي دندانهايتان را مسواك كنيد، مي توانيد كمي پنير يا ماست بخوريد يا آدامس بدون قند بجويد تا جريان بزاق افزايش يافته و خاصيت اسيدي درون دهان خنثي شود.

بلوغ

تغييرات هورموني كه در دوران بلوغ ايجاد مي شود فقط باعث جوش زدن نوجوانان نمي شود، مي تواند باعث تورم لثه ها هم شود. اين مسئله مي تواند موجب بروز عفونت هاي لثه، تورم لثه و ايجاد زخم در دهان شود.

اما معمولاً لثه ها فقط زماني اين اتفاقات برايشان مي افتد كه بهداشت دندانها به خوبي رعايت نشود. براي اطمينان دندانهايتان مربت مسواك كنيد و نخ دندان بكشيد و منظم نزد دندانپزشك برويد.

خشكي دهان

خشكي دهان فقط مسئله اي ناخوشايند نيست، براي دندانهايتان هم ضرر دارد. بزاق باكتري هايي كه موجب كرم خوردگي مي شود را شسته و اسيدهاي مضر را خنثي مي كند.

دندان ها بدون وجود بزاق سريعتر آسيب مي بينند. بزاق به جلوگيري از پوسيدگي دندانها و ساير مشكلات دهان و دندان كمك مي كند.

تا مي توانيد آب بنوشيد، آدامش بدون قند بجويد، از خميردندان هاي حاوي فلورايد استفاده كنيد و در صورت لزوم مي توانيد از بزاق مصنوعي هم بهره بگيريد. اگر اين مشكل مداوم برايتان اتفاق مي افتد حتماً به پزشك مراجعه كنيد.

رژيم گرفتن

رژيم هاي محدود و عادات بد غذايي مي تواند شما از ويتامين ها و موادمغذي لازم براي داشتن لبخندي زيبا محروم كند.

مخصوصاً خيلي مهم است كه ميزان كافي فولات، ويتامين هاي B، پروتئين، كلسيم و ويتامين C به بدنتان برسانيد كه همه آنها براي داشتن دندانها و لثه هايي سالم لازم هستند.

تغذيه بد مي تواند بر كل سيستم ايمني شما تاثير منفي بگذارد و احتمال بروز اختلالات و بيماري ها، ازجمله بيماري هاي دهان و دندان را در شما افزايش دهد.

نوشيدني هاي گرم

عادت شما براي براي خوردن نوشيدني هاي داغ مي تواند يكي از دلايلي باشد كه دندانهايتان ظاهر جالبي ندارند. چاي و قهوه حاوي تانين مي باشد كه ايجاد رنگ و لكه مي كند و در چاله چوله هاي ميناي دندان ساكن شده و ظاهري سخت و بدرنگ در روي دندان ايجاد مي كند كه چسبناك است و مي تواند موجب بقاي باكتري هايي شود كه باعث بروز كرم خوردگي در دندانها مي شوند.

سعي كنيد نوشيدني ها را با درجه حرارت متوسط مصرف كنيد، تا مي توانيد آب بخوريد و به قهوه و چايتان شير اضافه كنيد تا خاصيت اسيدي را خنثي كند.

بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، در كنار پر كردگي هاي قديمي يا ريشه هاي حفاظت نشده احتمال پوسيدگي بيشتر مي شود. اما به اين معنا نيست كه نمي توانيد دندانهايتان را حفظ كنيد. بيماري هاي دهان و دندان خطر اصلي هستند نه بالا رفتن سن.

رمز كار بالا بردن حفاظت دندانها از طريق فلورايد است. و اگر مبتلا به ورم مفاصل هستيد، محصولاتي هستند كه مسواك زدن را برايتان راحت تر مي كند و باعث مي شود درد كمتري حس كنيد.

سالخوردگاني كه به طور منظم با خميردندان هاي حاوي فلورايد مسواك مي زنند يا از محلول ها و ژل هاي فلورايد استفاده مي كنند، كمتر دچار پوسيدگي و كرم خوردگي دندان مي شوند.

قرص هاي ضدبارداري

ازآنجاكه روش هاي ضدبارداري از بارداري تقليد مي كنند مي توانند موجب التهاب لثه و عفونت ها نيز بشوند.

علاوه بر اين، برخي تحقيقات نشان داده است كه خانم هايي كه از قرص هاي ضدبارداري استفاده مي كنند بعد از كشيدن دندان ديرتر التيام يافته و دوبرابر بيشتر از سايرين دچار كرم خوردگي دندان مي شوند.

اگر از قرص هاي ضدبارداري استفاده مي كنيد، بد نيست كه درمورد تاثيرات آن با دندانپزشك خود مشورت كنيد.

استفاده نكردن از نخ دندان

بااينكه خيلي از ما روي مسواك زدن حساس تر از نخ دندان كشيدن هستند اما استفاده از نخ دندان به همان اندازه مسواك زدن اهميت دارد.

استفاده هر روزه از نخ دندان يكي از بهترين راه ها براي محافظت از دندانهاست. اين تنها راه جلوگيري از بروز مشكلات دهان و دندان است كه 50 درصد از افراد بزرگسال را مبتلا مي كند.

كشيدن نخ دندان به برداشتن اضافه هاي غذا كه لاي دندانها گير مي كند كمك كرده و با صيقل دادن سطح دندان باعث مي شود كه زيباتر و درخشان تر به نظر برسند. همچنين به از بين بردن بوي بد دهان نيز كمك مي كند.

مسواك زدن در زمان نامناسب

بااينكه از بچگي به ما ياد داده اند كه بعد از خوردن هر وعده غذايي مسواك بزنيم، اما برحسب اينكه چه مي خوريد و چه مينوشيد، اين مسئله هميشه هم درست نيست.

بعد از مصرف غذاها و نوشيدني هاي اسيدي مثل قهوه، آب ميوه هاي مركبات و نوشابه ها، بايد براي برطرف كردن خاصيت اسيدي ايجاد شده، دهانتان را آب بكشيد اما بعد از گذشت يك ساعت دندانهايتان را مسواك كنيد.

مسواك زدن بلافاصله پس از مصرف اين مواد مي تواند موجب پوسيدگي دندانها شود.

استفاده بيش از حد از سفيدكننده ها

هنوز مشخص نشده كه سفيدكردن دندانها موجب از بين رفتن ميناي دندان مي شود يا خير اما آنچه مسلم است اين است كه اينكار حساسيت دندانها را بالا مي برد، مخصوصاً اگر بيش از اندازه انجام شود.

حتي درمان هاي خانگي براي سفيدكردن دندانها بايد به تعادل استفاده شوند چون برخي خميردندانها و ژل هاي سفيدكننده حاوي مواد و تركيبات ساينده هستند كه مي تواند حساسيت دندانها را بالا ببرد.

نوشابه ها

نوشابه هاي مملو از قند هستند كه شما را در خطر بروز كرم خوردگي، پوسيدگي دندان و عفونت هاي لثه قرار ميدهند. همچنين نوشابه هاي سياه به دندانهايتان رنگ هم مي دهند.

توصيه دندانپزشكان اين است كه بعد از خوردن نوشابه حتماً دهانتان را آب بكشيد و از آدامس هاي بدون قند استفاده كنيد تا خاصيت اسيدي ايجاد شده درون دهان از بين برود.

مسواك زدن بعد از خوردن نوشابه را هم بايد يك ساعت به تاخير بيندازيد.

غذاهاي اسيدي و مركبات

بااينكه ليمو، گريپ فروت و آب پرتقال مثل نوشابه ها مستقيماً موجب ايجاد كرم خوردگي نمي شوند اما اين مواد هم خاوي اسيد هستند كه موجب از بين رفتن ميناي دندان؛ ضعيف كردن دندانها و قرار دادن آن در معرض پوسيدگي مي شود.

مسواك زدن يك ساعت پس از خوردن اين مواد، شستن دهان بلافاصله پس از خوردن آنها و جويدن آدامس هاي بدون قند مي تواند مفيد باشد. استفاده از زايليتول كه يك شيرين كننده طبيعي در گياهان و ميوه هاست بسيار مفيد است و توسط FDA نيز تاييد شده است.

زايليتول كه در آدامس هاي بدون قند، قرص هاي نعناع و خميردندان ها يافت مي شود مي تواند از فعاليت باكتري هايي كه ايجاد كرم خوردگي مي كنند جلوگيري كند. دندانپزشكان معمولا توصيه مي كنند كه افراديكه در معرض پوسيدگي دندان هستند، در روز دو تكه از اين آدامس ها بجوند.