چون فرد مبتلا به بوي بد دهان خيلي زود به آن عادت مي كند، چه بسا نتواند بوي بد دهان خودش را تشخيص دهد. يعني اينكه خودمان احساس بوي بد در دهان نكنيم، دليل نمي شود كه دهانمان بوي بد نمي دهد. البته به خاطر رعايت رسم عيب پوشي و خطابخشي، دوستان و اطرافيان معمولاً از بيان چنين ايرادهايي خودداري مي كنند. از نزديكان تان بخواهيد كه اين عيب ها را به شما گوشزد كنند.
بوي بد دهان به تنهايي يك بيماري نيست بلكه علامت بيماري هاي مختلف است. در برخي موارد، بر اثر عوامل خاصي، بوي دهان به طور موقت و ناشي از علتي در اشخاص ايجاد مي شود و در صورت رفع علت، برطرف خواهد شد. بوي بد دهان مي تواند دلايل عمومي يا موضعي داشته باشد.
بوي دهان صبحگاهي؛ ناشي از كاهش جريان بزاق طي شب است. مسواك زدن قبل از خواب در كاهش بوي دهان صبحگاهي تاثير زيادي دارد. سعي كنيد پيش از صبحانه خوردن، زياد صحبت نكنيد و صورت تان را زياد به كسي نزديك نكنيد،
گرسنگي؛ بوي بد دهان در زمان گرسنگي با مسواك زدن هم از بين نمي رود. سعي كنيد زمان غذا خوردن خود را منظم كنيد يا در زمان گرسنگي قرار ملاقات ترتيب ندهيد.
خستگي و ضعف؛ در اين حالت بدن نمي تواند محصولات فرعي زائد را با سرعتي بيش از سرعت توليد آنها دفع كند و امكان بوي بد دهان هست. سعي كنيد آب فراوان بنوشيد و از آدامس هاي شوگرفري استفاده كنيد. در برخي موارد، وضعيت سلامتي يا دوره خاصي از زندگي باعث ايجاد بوي نامطبوع دهان مي شود.
دوران قاعدگي؛ دوران قاعدگي معمولاً بوي بد دهان را به دنبال دارد. در حاملگي، يائسگي و در بلوغ نيز به دليل تغييرات هورموني بوي بد دهان وجود دارد.
كهولت سن؛ در افراد مسن بوي بد دهان به سبب تغييرات متابوليك و ساير علل نظير كم آبي بدن ، كاهش مقاومت به عفونت، كاهش اشتها و... وجود دارد.
نقش تغذيه در بوي دهان
بايد در نظر داشته باشيم دهان بوي چيزي را مي دهد كه مي خوريم، به عنوان مثال بوي غذاهايي مثل سير و پياز و... كاملاً واضح است. كساني كه گوشت فراوان در غذاي خود مصرف مي كنند، دهانشان بوهاي بيشتري نسبت به كساني دارد كه تغذيه گياهي بيشتري دارند.
همچنين مصرف رژيم پرچربي و غذاهايي كه پروتئين زياد و مواد قندي كمي دارند باعث بدبوشدن دهان مي شوند. سيگار، نه تنها به خاطر بوي خود سيگار و توتون، بلكه به سبب ايجاد زبان مودار و كاهش جريان بزاق به بدبويي دهان كمك مي كند.
دلايل عمومي و عدم رعايت بهداشت دهان و دندان
بهداشت ضعيف دهان، انباشته شدن غذا در لابه لاي دندان ها و عفونت لثه (ژنژيويت)، باعث بدبويي دهان مي شود. بزاق انسان به طور طبيعي و مداوم، مخاط و دندان ها را مي شويد و ميزان رطوبت و نظافت آن را تنظيم مي كند. كساني كه از دهان نفس مي كشند يا آب كم مي نوشند، دهانشان بوي بد مي گيرد.
بسياري افراد هنگام مسواك زدن از پاك كردن سطح زبان خود غافل مي شوند. تجمع مواد غذايي روي زبان يكي از عوامل بدبو شدن دهان است.
بيماري هايي كه باعث ايجاد بوي بد دهان مي شود
- كساني كه لوزه هاي بزرگ دارند، به دليل كم شدن جريان بزاق و خشك شدن دهان، دهانشان بوي بد مي گيرد.
- بيماري هاي سينوس و بيماري هاي حلق نيز از علل بوي بد دهان هستند.
- آبسه ريه بوي گنديده شبيه به بوي گوشت فاسد دارد كه حتي گاهي اولين علامت بيماري است.
- سل ريوي در حالت پيشرفته و ساير بيماري هاي ريوي نظير برونشيت مزمن، باعث بدبويي دهان و بازدم ناشي از تنفس مي شود.
- در اختلالات گوارشي، زخم هاي معده ، يبوست و عفونت هاي روده يي نيز بوي بد دهان مشاهده مي شود.
- در ديابت بوي استون در هواي بازدم به مشام مي رسد.
- در نارسايي كليه بويي شبيه آمونياك و در سيروز كبدي بوي كيك گنديده به مشام مي رسد.
- كمبود ويتامين و هر بيماري كه سبب تب شود نيز از علل بوي بد دهان است.
بوي بد دهان در اثر استفاده از بعضي داروها
- ايزوسوربايد مي تواند باعث بوي بد دهان شود.
- آنتي هيستامين ها، آمفتامين ها، آرامبخش ها، ديورتيك ها، فنوتيازين ها و داروهاي شبه آتروپين باعث كاهش توليد بزاق و كاهش شست وشوي خودبه خودي حفره دهان و ايجاد بوي بد دهان مي شود.
خلاصه مطالب
به طور كلي افراط در مصرف دخانيات، كهولت سن، يائسگي، بيماري هاي عمومي با تب بالا، اضطراب، كم آبي بدن، مصرف بيش از حد ادويه جات و غذاهاي گوشتي زياد، افراط در مصرف مواد چربي دار و عدم رعايت بهداشت دهان از علل ايجاد بوي بد دهان هستند.
چون اغلب بوهاي بد دهان به علت عوامل موضعي است، بنابراين حذف اين عوامل و اصلاح ناهنجاري هاي موجود در دهان اولين قدم درمان است. رعايت بهداشت دهان شامل مسواك زدن دندان ها، لثه، زبان و استفاده از نخ دندان در كاهش بوي بد دهان با منشاء دهاني بسيار موثر است. زبان يكي از جايگاه هاي اصلي ميكروب ها در دهان است و بايد به بهداشت زبان توجه كرد.
بيماراني كه به سبب خشكي دهان (به دنبال مصرف دارو يا بيماري) بوي بد دهان دارند، مي توانند از آدامس هاي بدون شكر استفاده كنند.
بوي بد دهان ناشي از بيماري زماني از بين مي رود كه بيماري درمان شود و بهداشت دهان رعايت شود. استفاده از دهان شويه ها علاوه بر موقت بودن اثر، ممكن است بيماري را نيز از ديد پزشك مخفي دارد.
خوردن ميوه هاي تازه و سبزيجات و رژيم غذايي غني از فيبر بهتر است. همين طور نوشيدن آب زياد در كاهش بوي بد دهان تاثير بسزايي دارد. زمان وعده هاي غذايي خود را منظم كنيد.