گرماخستگي در اثر كمبود آب بدن ايجاد ميشود. اين حالت در شرايطي ايجاد مي شود كه بدن نمي تواند با سرعت كافي، گرماي اضافي را دفع كند. بر خلاف گرمازدگي كه ناگهان بروز ميكند، گرما خستگي معمولا طي چند روز شكل ميگيرد.
اولين علائم اين ناراحتي خستگي، ضعف و احساس ناخوشي است. احساس خستگي بيش از حد نسبت به فعاليتي كه انجام شده از اولين علائم اين عارضه است. كمي هم احساس سردرد خواهيد كرد. با ادامه فعاليت بدني در اين شرايء دچار تعريق بيش از حد خواهيد شد، ضربان قلب تان به سرعت افزايش مي يابد، احساس سنگيني در قفسه سينه خواهيد كرد و دچار تنگي نفس مي شويد. در نهايت هم دچار سرگيجه مي شويد و حالتان به هم مي خورد.
به موازات كم شدن آب بدن، بدن تان به طور فزايندهاي ضعيف ميشود و حتي توان برخاستن از رختخواب را نيز از دست ميدهيد. اگر كاهش آب بدن تان ادامه يابد، حجم خون تا حدي پايين ميآيد كه امكان دارد دچار شوك شويد.
65 درصد وزن بدن را آب تشكيل ميدهد كه در سه بخش بدن ذخيره شده است: 56 درصد در سلولها، 37 درصد در خارج سلولها و 7 درصد در دستگاه گردش خون.
هنگامي كه آب بدن خود را در اثر عرق كردن، تنفس و ادرار از دست ميدهيد، تقريبا تمامي اين آب از دست رفته از داخل سلولهاست. به اين ترتيب گرچه ممكن است به اندازه 8 ليوان آب از بدن شما خارج شود، اما سلولهايتان قادر خواهند بود آب كافي را براي حفظ حجم خون بدن شما در حالت عادي عرضه كنند.
اگر آب بدن همچنان كم شود، سلولها ديگر قادر نخواهند بود آبي پس دهند و در نتيجه حجم خون به سرعت كاهش مييابد. در اين صورت در بدن خون كافي براي گردش وجود نخواهد داشت. در پي آن درجه حرارت بدن تان بالا ميرود و به حالت شوك خواهيد افتاد.
در صورت بروز گرماخستگي بايد استراحت كنيد. اگر در اين شرايط به فعاليت بدني خود ادامه دهيد، دچار شوك خواهيد شد و بايد در بيمارستان بستري شويد
خوشبختانه اين وضعيت خطرناك به ندرت اتفاق ميافتد كه آن هم در صورتي است كه شما نتوانيد براي آب از دست رفته بدن خود، آبي جايگزين كنيد.
معمولا گرما خستگي حالتي اضطراري نيست. گرماخستگي بيشتر در ورزشكاران شايع است و در هنگام تمرين ورزشي، بيشتر در معرض گرماخستگي خواهيد بود.
به محض مشاهده علائم گرماخستگي بايد در يك مكان خنك سايه دار استراحت كنيد. بهترين درمان گرماخستگي نوشيدن مقادير زيادي مايعات محتوي املاح معدني از قبيل آب ميوه يا نوشيدني هاي ورزشي است. املاح معدني به بدن شما كمك مي كنند تا گرما را دفع كند.
گرماخستگي در ورزشكاران
خيلي مهم است كه شما در اين حالت استراحت كنيد. اگر در اين شرايط به فعاليت بدني خود ادامه دهيد دچار شوك خواهيد شد و بايد در بيمارستان بستري شويد.
حال اين سئوال مطرح است كه چرا بسياري از ورزشكاران با وجود اين كه آب زيادي از بدن خود را در طي تمرين ورزشي از دست ميدهند، به ندرت دچار گرماخستگي ميشوند؟
يك دليلش اين است كه بدن آنها قادر است با داشتن مقدار كم آب، خوب عمل كند. قلب آنها موثرتر از قلب افراد عادي، خون را تلمبه ميكند و آوندهاي خونيشان، خون را بهتر به قسمتهاي حياتي ميرسانند.
علت ديگر اين است كه ورزشكاران ماهر و با تجربه، هميشه قبل، در حين و پس از تمرين ورزشي، از نياز بدن خود به آب كافي آگاه هستند.