) اسيد اسكوربيك يا ويتامين C يكي از محبوبترين و مشهورترين داروهايي است كه افراد سالم و بيمار هر دو به يك اندازه از مصرف آن لذت ميبرند.
۲) ويتامين C در گروه ويتامينها قرار دارد و به شكل قرصهاي ۱۰۰ و ۲۵۰ ميليگرمي و قرص جوشان ۱۰۰۰ ميليگرمي، پودر ۵۰۰ ميليگرمي و آمپول ۵۰۰ ميليگرمي در داروخانههاي كشور موجود است. اما قرص جوشان آن به ويژه در فصول سرد سال طرفدار بيشتري پيدا ميكند.
۳) ويتامين C، ويتامين محلول در آب است كه از اجزاي ضروري براي ساخت و نگهداري كلاژن و بافت محيطي بين سلولي است. مصرف اين دارو سبب تقويت دستگاه ايمني و افزايش سرعت بهبود زخم ميشود، همچنين از تشكيل نيتروزآمينها و نيتروز اورههاي سرطانزا جلوگيري ميكند.
۴) موارد مصرف ويتامين C در پيشگيري و درمان بيماري اسكوروي، كمك به درمان سوختگيهاي شديد، بهبود شكستگي يا زخم بيماريهاي مزمن است.
كشف ويتامينC داستان جالبي دارد . در قرن 19 ، دريانوردان انگليسي براي رهايي از نوعي بيماري كه در دريا به آن مبتلا مي شدند و بعداً اسكروي * نام گرفت ، مقدار زيادي ليمو در كشتي خود حمل مي كردند . براي همين به آنها" ملوان ليمويي" مي گفتند. اسكروي بيماري مهلكي بود كه كاشفان سرزمين هاي دور پس از مدت طولاني كه بر روي آب سفر مي كردند به آن مبتلا مي شدند و بسياري از آنها در اثر اين بيماري مي مردند. اسكروي كمبود طولاني مدت ويتامينC است.
اين مطلب انگيزه اي شد براي جستجوي عامل درمان اسكروي در پرتقال ، كه منجربه كشف ويتامينC در سال 1928 شد و اسيد اسكوربيك ** نام گرفت. انسان و بعضي حيوانات فاقد آنزيم لازم براي توليد ويتامينC در بدن هستند از اينرو نيازمند دريافت آن از طريق غذا مي باشند.
ويتامينC از نظر غذايي بسيار حساس است و به راحتي در اثر حرارت و تاثير مواد قليايي از دست مي رود . حرارت پخت نيزموجب كاهش اين ويتامين در سبزيجات مي شود .
شما از ويتامينC زياد شنيده ايد و از تأثير آن بر سرماخوردگي آگاهيد ، دليل اين همه فوائد ويتامينCدر بدن چيست؟ اين ويتامين چه اعمال ديگري در بدن انجام مي دهد؟
ويتامينC در واكنشهاي شيميايي بدن به عنوان يك حمل كننده الكترون عمل مي كند ، اين ويتامين مهمترين آنتي اكسيدان*** محلول در آب است . آنتي اكسيدان به موادي گفته مي شود كه با حركت در خون ، مواد شيميايي را كه به بافتها لطمه مي رسانند را خنثي مي كنند. به اين دليل است كه ويتامينCدر جلوگيري از بروز يا بهبود بسياري از بيماري هاي مزمن دوران كهنسالي مؤثر است .
اين ويتامين نقش زيادي در بدن ايفا مي كند كه دانستن آن براي شما بي فايده نيست :
ويتامين
C ، در سلامت پوست و لايه هاي محافظتي بدن مؤثر است. پوست انسان را با طراوت نگاه مي دارد و موجب جواني پوست مي شود ؛ به همين دليل است كه به مخلوط يك قاشق آب ليموي تازه و يك قاشق عسل در يك ليوان آب سرد كه صبحگاه خورده شود، اكسير جواني گويند. ويتامينC موجب حفظ پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشيد مي شود از اينروكساني كه در معرض نور مستقيم خورشيد هستند بهتر است براي حفاظت از پوستشان ويتامينC بيشتري مصرف كنند .
·با كمبود مصرف ويتامين Cپوست خشك مي شود و در زير آن ،خون مردگي هايي به صورت دانه دانه مشاهده مي شود .لثه زخم شده و دهان خشك مي شود ، در واقع يكي از بارزترين علائم كمبود ويتامينC اين است كه اگر بازو يا ران فرد را لمس كنيدپوست او دانه دانه و بر جسته احساس مي شود .
ويتامينC ، موجب
افزايش ايمني بدن در برابر بيماري ها مي شود، به فعاليت مناسب هورموني بدن كمك مي كند . يكي از نكاتي كه در مورد اين ويتامين قابل ذكر مي باشد ، اين است كه طي تحقيقاتي كه آخرين آنها در سال 92 صورت گرفت مصرف ويتامين Cاز بروز سرماخوردگي جلوگيري نمي كند بلكه به تخفيف عوارض آن كمك مي نمايد از اينرو توصيه مي شوددرطول مدت سرماخوردگي ، مواد غني ازويتامينC به وفور مصرف شود. از تأثيرات ديگر اين ويتامين، افزايش جذب آهن موجود در غذا است ؛ از اينرو توصيه مي شود ، به عنوان پيش غذا سالادهاي حاوي سبزيجات خورده شود تا ويتامينC موجود درآن جذب آهن غذا را افزايش دهد . كساني كه مبتلا به كم خوني هستند و رژيم غني از آهن و اسيد فوليك دارند، مصرف ويتامينC به استفاده بيشتر بدن آنها از آهن خورده شده كمك خواهد كرد .
عوارض كمبود ويتامينC، زماني ظاهر مي شود كه بيش از يكماه ويتامين بسيار كم دريافت شود ؛ دراين زمان بيماري اسكروي با عوارضي كه گفته شد ظاهر شده و در اثر عدم درمان منجر به مرگ فرد مي شود . كمبود اين ويتامين حتي در نوزادان هم ديده مي شود ، كودكاني كه از شير مادر تغذيه نمي كنند و اين ويتامين را از منابع ديگر نيز دريافت نمي كنند ، لثه هاي زخمي و خون آلود دارند كه علامت كمبود ويتامين است .
ميزان ويتامين C مورد نياز بدن در يك فرد بالغ روزانه 60 ميلي گرم است كه در بارداري و شير دهي نياز بدن به آن افزايش مي يابد.
منابع غذايي ويتامينC كدام ها هستند؟
ويتامينC ، هم در بافتهاي گياهي و هم دربعضي محصولات حيواني موجود است . غني ترين منابع C ، ميوه ها و سبزي ها هستند ، آب مركبات نيز داراي ميزان زيادي ويتامينC است.
74 ميلي گرم vit C دارد هر كيوي 341 ميلي گرم vit C دارد هر فلفل سبز 74 ميلي گرم vit C دارد هر پرتقال 68 ميلي گرم vit C دارد يك برش بزرگ طالبي 124 ميلي گرم vit C دارد 1 ليوان آب پرتقال تازه
توت فرنگي، كلم بروكلي، گريپ فروت، گوجه فرنگي، انبه، ليمو، گل كلم، سيب زميني، هندوانه، اسفناج، كلم، نارنگي و ديگر ميوه ها و سبزي ها ، منابع گياهي داراي ويتامينC و جگر ، منبع حيواني داراي ويتامينC است.
سيگاري ها و زناني كه از قرصهاي جلوگيري از بارداري استفاده مي كنند نياز به VitC بيشتري دارند.
مصرف مكملVitC نبايد خود سرانه باشد خصوصاً در افرادي كه مبتلا به ديابت هستند ، چرا كه كليه آنها سنگ ساز است ؛ همچنين افرادي كه به آنها رژيم غذايي كم نمك توصيه شده با مشورت پزشكVitC تكميلي دريافت كنند ، زنان باردار و شيرده نيز بايد با توصيه پزشكVitC دريافت كنند.
۵) ميزان مصرف اين دارو بر اساس نوع بيماري تعيين ميشود. بهطور مثال، در درمان بيماري اسكوروي روزانه ۱۰۰ ميلي گرم تا ۲ گرم از راه خوراكي يا تزريقي مصرف ميشود يا در سوختگيهاي شديد روزانه ۲۰۰ تا ۵۰۰ ميليگرم به وسيله پزشكان توصيه ميشود.
۶) اسيداسكوربيك نيز مانند داروهاي ديگر عوارضي از خود نشان ميدهد كه اغلب دستگاه عصبي، پوست، گوارش و ادراري را درگير ميكند. شايعترين اين علايم شامل سرگيجه، درد در محل تزريق، اسهال، سوزش سردل، افزايش دفع ادرار يا تخريب دندانها با مصرف طولاني مدت قرصهاي جويدني است.
۷) افراد دچار كمبود آنزيم G۶PD بايد از مصرف زياد اين دارو بپرهيزند زيرا احتمال بروز كمخوني در اين افراد با مصرف اسيداسكوربيك محتمل است.
۸) ويتامين C تزريقي در معرض نور به تدريج تيره ميشود اما تغيير رنگ جزيي تاثيري در اثر درماني آن ندارد.
۹) ويتامين C تزريقي را ميتوان به صورت رقيق شده يا رقيق نشده استفاده كرد.
۱۰) از محلول خوراكي ويتامين C ميتوان همراه غذا استفاده كرد.
۱۱) قرصهاي جوشان اين ويتامين را بايد در يك ليوان آب حل و بلافاصله مصرف كرد.
۱۲) ويتامين C را در ظروف غيرفلزي مقاوم در برابر هوا، دور از حرارت و نور خورشيد در دماي ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتيگراد نگهداري كنيد.
۱۳) مصرف زياد اين دارو در دوران بارداري توصيه نميشود. همچنين سيگاريها و افرادي كه قرص ضدبارداري مصرف ميكنند، نياز به مصرف ويتامين بيشتري به صورت مكمل دارند.
۱۴) درباره اين ويتامين، مهمترين توصيهاي كه به خانوادهها گفته ميشود، اين است كه براي تامين ويتامين C لازم به منابع غذايي طبيعي توجه بيشتري نشان دهند تا دارو.
۱۵) ويتامين C ميتواند سبب افزايش توان جذب آهن شود.