اين روزها درمان­هاي پوستي و مراجعه به مطب­هاي متخصصان پوست و زيبايي زمان و هزينه قابل‌توجهي از افراد جامعه (‌به وي‍ژه بانوان) را به خود اختصاص داده ­است.
به نظر مي‌رسد سلامت و شادابي پوست يكي از دغدغه­هاي افراد در جامعه است، بنابراين توصيه­هاي تغذيه­اي كه باعث سلامت و شادابي طبيعي پوست مي‌شود موضوعي قابل استفاده است. صرف‌نظر از مسائل ژنتيكي، تغذيه از عوامل مستقيم و مؤثر بر شادابي پوست بدن است. به عنوان مثال هر يك از ويتامين‌‌ها روي پوست و سلامتي و طراوت و شادابي آن اثر خاصي دارند و هر يك به نسبتي مشخص، روي پوست اثر گذاشته و بسته به مقدار اين اثر، پوست احتياج دارد تا كمبودهايش را از طريق گياهان دارنده آن تامين كند.
بنابراين كمبود اين مواد باعث آسيب به پوست (به صورت بيماري‌هاي پوستي) و تسريع روند پيري پوست مي­شود. در كشورهاي پيشرفته، كمبود شديد ويتامين‌ها نادر است؛ ولي كمبود خفيف آن، هنوز هم به مقدار زيادي ديده مي‌شود. اين مسأله به معناي مصرف مقادير بسيار زياد اين مواد نيست، چرا كه مصرف زياد اين مواد فوايد بيشتري ندارد و مصرف بعضي از آنها باعث مسموميت مي­شود. از جمله ويتامين­هايي كه فوايد زيادي براي سلامت پوست دارند، مي‌توان به ويتامين­هاي A,B۱,B۲,B۶, C, D,E F, H اشاره كرد.
● ويتامين A (‌همان ويتامين معروف هويج!)
اين ويتامين براي رشد و نمو بدن، براي پوست، مو، ناخن­ها، دندان­ها و حفظ قدرت بينايي ضروري است. ويتامين A در جگر، قلوه، زرده تخم‌مرغ، شير و انواع سبزي­هاي داراي برگ سبز مثل اسفناج و سبزي­هاي زرد و نارنجي مثل هويج (در يك هويج بزرگ به مقدار ۵۰۰۰ واحد يافت مي‌شود.) و برگ‌هاي سبز‌تر مثل كاهو يافت مي­شود.
● ويتامين‌هايB
گروهي از ويتامين‌ها هستند كه باشماره‌گذاري از هم خانواده‌هاي خود تفكيك مي‌شوند. اما به‌طور كلي ويتامينB باعث پايين آوردن ميزان اسيدهاي چرب مي‌شود. ويتامين B ضد چربي مو و براي نرمي ‌رگ‌هاي خوني ضدسلوليت و ضد آكنه است. منبع مهم آن در خمير ترش (مايه خمير است.)
▪ ويتامين B۱ يكي از ويتامين‌هاي حياتي و ضروري است و براي ماهيچه، پوست و مو مفيد است. در جوانه گندم، تخم آفتابگردان، اسفناج، هويج، جوانه گندم و زرده تخم‌مرغ و جگر مرغ، سبوس برنج و سيب‌زميني يافت مي‌شود.
مشكلات پوستي از قبيل آكنه (مخصوصاً آكنه روزاسه)، ورم پوست، اگزما و زخم‌ها با مصرف ويتامين B۲ بهبود مي‌يابد.
▪ ويتامين B۲ را در شير خشك، گردو، عسل، اسفناج، سفيده تخم‌مرغ، خربزه و بلوط مي‌توان پيدا كرد. نياز روزانه ۳ ميلي‌گرم است.
▪ ويتامين B۵ ضد خشكي بيش از اندازه و پوسته پوسته شدن پوست است و بهبودي زخم را مخصوصاً بعد از جراحي، تسريع مي‌كند. بهترين منابع ويتامين B۵ عبارتند از: نان غلات و حبوبات، قارچ، كبد، لوبياي خشك و نخود، آواكادو، ماهي، مرغ، آجيل (فندق، گردو)، بادام زميني، گل‌كلم، شير و پنير، سيب‌زميني، پرتقال، موز و تخم‌مرغ.
▪ ويتامين B۶ براي از بين بردن خشكي مو و براي مغز مفيد است همچنين كمبود آن باعث التهاب (قرمزي، ورم، درد)، دهان، ترك و خشك شدن لب‌ها، آن را در جوانه گندم به راحتي مي‌توان يافت. مرغ، ماهي، كليه، كبد، تخم‌مرغ و گوشت خوك غني‌ترين منابع غذايي ويتامين B۶ هستند.
موارد زير نيز منابع خوبي براي اين ويتامين هستند:
سبوس گندم، غلات، سيب زميني، موز و جو دوسر. ويتامين ب-۶ در غذاهاي فريز شده يا فرآورده‌هاي غذايي (مانند گوشت) از بين مي‌رود.
● ويتامين C
براي رشد و ترميم بافت‌ها در همه قسمت‌هاي بدن ضروري است. اين ويتامين براي تشكيل كلاژن (يك پروتئين مهم در تشكيل پوست، بافت ترميم يافته، تاندون، رباط‌ها و عروق خوني است) لازم است. ويتامين C نيز در آب، محلول است و در ميوه‌ها و سبزيجات تازه وجود دارد.
اين ويتامين اثر مهم ضد اكسيدكنندگي دارد و سبب توليد كلاژن مي‌شود. اين ويتامين به مواد آرايشي- بهداشتي اضافه مي‌شود زيرا خاصيت ضد اكسيدكنندگي آن سبب رفع لكه‌هاي پوست و جلوگيري از پيري زودرس مي‌شود و از طرف ديگر توليد ويتامينE را افزايش مي‌دهد.
اين ويتامين سبب كاهش قرمزي پوست ناشي از آفتاب و نيز كاهش عوارض آفتاب سوختگي مي‌شود. اثر ضد‌التهابي اين ويتامين تأثير مفيدي در درمان بيماري‌هايي چون اگزما و پسوريازيس دارد. ويتامين C براي نوسازي سلول، ضدآلرژي و دافع سموم بدن است.
مي‌توان آن را در بسياري از ميوه‌جات و سبزيجات پيدا كرد. مواد غذايي كه غني از ويتامين C هستند شامل آب پرتقال، فلفل سبز، هندوانه، خربزه، گريب‌فروت، گرمك، توت‌فرنگي، انبه، گل‌كلم، آب گوجه‌فرنگي، كلم فندقي، گل‌كلم، ‌كاهو. ويتامين «C» همچنين در برگ‌هاي سبز
پخته شده يا خام (كلم، اسفناج)، گوجه‌فرنگي تازه و سيب‌زميني، كدو تنبل، تمشك و آناناس. ويتامين C به نور، هوا و گرما حساس است. خوردن سبزيجات خام و يا مختصري پخته شده جذب ويتامين C شما را افزايش مي‌دهد.
● ويتامين D
ضد ترك است و براي رفع چين و چروك‌هاي پوست و سفيد شدن مو، جوش‌هاي صورت و خشكي پوست ويتامين D توصيه مي‌شود. همچنين ويتامين D به جذب كلسيم. فسفر كمك مي‌كند و استخوان‌ها، دندان‌ها و بافت‌هاي كبد شما احتياج زيادي به اين ويتامين دارند.
غذاهايي كه شامل ويتامين «D» هستند عبارتند از: روغن ماهي، سالمون آزاد ماهي، تونا (ماهي بزرگ)، شير مقوي، نرم تن، قارچ، حبوبات مقوي، زرده تخم‌مرغ همچنين نور خورشيد منبع طبيعي براي ويتامين «D» است.
● ويتامين E
ضد ريزش مو، مؤثر در درمان بيشتر بيماري‌هاي پوستي، كند كردن پديده پيري سلول‌ها و بافت‌ها و همچنين باعث بهبود سريع‌تر زخم‌ها مي‌شود. غذاهايي كه شامل ميزان قابل‌توجهي از ويتامين «E» هستند عبارت است از: آجيل (شامل بادام، فندق و گردو)، تخم آفتابگردان، روغن ذرت، مارگارين، مايونز، روغن سبزيجات فشرده شده خنك،‌ شامل ذرت، گل آفتابگردان، سويا، دانه پنبه، كانولا، و سبوس گندم (غني‌ترين منبع)، اسفناج و كلم پيچ، سيب‌زميني.
● ويتامين H
ضد عفونت جلدي پوست است. كمبود اين ويتامين باعث پيدايش لكه‌هاي قرمز رنگ و گاه خاكستري در روي پوست مي‌شود. منابع حياتي ويتامين H زرده تخم‌مرغ، پوست برنج و مغزها است.
با برنامه‌ريزي درست براي تغذيه سالم علاوه بر حفظ سلامت عمو­مي ‌بدن، از بسياري از درمان‌هاي جانبي و اغلب غيرطبيعي براي زيبايي پوست بي‌نياز خواهيم شد.