هيستامين يكي از مواد شيميايي است كه هنگام واكنش پادتن‌ها(آنتي بادي ها) با مواد آلرژي ‌زا (حساسيت زا) در بدن آزاد مي ‌شود و مسئول بسياري از علايمي است كه در التهاب بيني ناشي از آلرژي ديده مي‌ شود.

داروهاي آنتي هيستامين با خنثي‌ كردن عمل هيستامين باعث مي شوند كه خارش و آبريزش بيني و عطسه ‌كردن تسكين يابد.

هم چنين اين داروها علايم مربوط به حساسيت در مناطقي غير از بيني مثلا كهيرها يا دانه هاي پوستي را بهبود مي بخشند.

داروهاي آنتي هيستامين را در صورت امكان بايد پيش از حمله آلرژي مصرف كرد.

داروهاي آنتي هيستامين به اشكال مختلف قرص، قطره چشمي، شربت و اسپري بيني وجود دارند. در بسياري موارد، اين داروها در دو شكل سريع الاثر و با اثر تدريجي هم وجود دارند.

داروهاي آنتي هيستامين مشكلاتي هم به وجود مي آورند. از آنجايي كه اين داروها ترشحات مخاطي را غليظ مي كنند ممكن است در مورد سينوزيت عفوني يا عفونت باكتريايي باعث بدتر شدن علايم شوند، بنابراين افراد مبتلا به سينوزيت عفوني يا باكتريايي حتي در فصل آلرژي نبايد آنتي هيستامين مصرف كنند.

مشكل ديگر آن است كه آنتي هيستامين ها در طول زمان، اثربخشي شان را از دست مي دهند و بيماران مجبورند نوع متفاوتي از آن ها را به كار برند.

داروهاي آنتي هيستامين به دو گروه قديمي تر يا نسل اول و جديدتر يا نسل دوم تقسيم مي شوند، تفاوت عمده اين دو گروه در ميزان ايجاد عارضه جانبي خواب آلودگي است. آنتي هيستامين هاي نسل دوم بر خلاف نسل اول كمتر اين عارضه شايع را به وجود مي آورند.

آنتي هيستامين هاي نسل اول:

از اين گروه مي توان به داروهاي ديفن هيدرامين، كلماستين و كلرفنيرامين اشاره كرد. داروهاي اين گروه به خاطر آن كه غيراختصاصي عمل مي كنند و اثر ضد كولينرژيك(يعني اثر استيل كولين يك پيغام بر عصبي را مهار مي ‌كنند) هم دارند، ممكن است عوارض جانبي متعددي ايجاد كنند.از جمله اين عوارض جانبي مي توان به اين موارد اشاره كرد:

* خواب آلودگي و اشكال در تفكر:

اين عارضه از اين لحاظ خطرناك است كه ممكن است در بزرگسالان باعث حوادث كاري و تصادفات اتومبيل شود، اما تحقيقات موجود نشان مي دهد كه كودكاني كه از اين داروها استفاده مي كنند كمتر دچار اين عارضه مي شوند.
آنتي هيستامين ها

* خشكي دهان

* سرگيجه

* اضطراب

* تپش قلب

* گلودرد

در مردان مبتلا به بزرگي پروستات مصرف اين داروها ممكن است اشكال در ادرار كردن را بدتر كند.

براي تطابق با اثر خواب آلودگي اين داروها رعايت نكات زير كمك كننده است:

- دارو را در خانه چند ساعت پيش از خواب مصرف كنيد.

- از ساير داروهايي كه اثر خواب آور دارند پرهيز كنيد.

- در حين استفاده از اين داروها، از رانندگي و كار با ماشين هاي سنگين خودداري كنيد.

اثر خواب آلوده كننده اين داروها در طول زمان ممكن است كاهش يابد.
داروهاي آنتي‌هيستامين نسل دوم:

از داروهاي آنتي هيستامين نسل دوم مي توان به فكسو فنادين، لوراتادين، سيتريزين و آكرواستين اشاره كرد. اين داروها خاصيت ضد كولينرژيك ندارند و بنابراين در مقادير تجويز شده، خواب آلودگي ايجاد نمي ‌كنند.

عوارض شايع اين گروه داروها عبارت اند از:

* سردرد

* خشكي دهان

* خشكي بيني

اين عوارض اغلب موقتي هستند و در طول درمان برطرف مي شوند.

در موارد نادري تپش قلب و احساس سنگيني بر روي قفسه سينه در حين مصرف اين داروها رخ مي دهد كه در اين صورت بايد فورا به پزشك مراجعه كرد.

مصرف در بارداري و شيردهي:

زنان باردار و شيرده بايد از اين داروها اجتناب كنند، مگر اينكه پزشك آن ها را تجويز كند.
اسپري بيني آنتي هيستامين
اسپري‌هاي بيني ‌آنتي‌هيستامين

اخيرا داروي آنتي ‌هيستامين موضعي به صورت اسپري بيني هم به بازار دارويي آمده است.

اين دارو كه آزلاستين(نام تجارتي Astelin) نام دارد، مي‌ تواند جايگزين داروهاي خوراكي ضد آلرژي هاي فصلي شود و پُرخوني و گرفتگي بيني و ساير علايم آلرژي را برطرف كند.

عوارض جانبي اين اسپري عبارت است از:

* مزه تلخ

* اثر خواب آلودگي آور

همچنين قيمت اين اسپري ها بالاست.