تحقيقات جديد اميد به تشخيص آلزايمر در مراحل ابتدايي بيماري را افزايش داده است. آلزايمر زماني بروز مي‌يابد كه ديگر دير شده است. اما تحقيقات جديد مي‌گويند نگاهي به چشم‌هاي بيمار مي‌تواند اين راز خاموش را فاش سازد.
كارشناسان با توجه به بالا رفتن ميانگين طول عمر انسان‌ها پيش‌بيني‌مي‌كنند كه تا سال ۲۰۵۰ شمار بيماران مبتلا به آلزايمر به ۲ تا ۳ برابر امروز برسد.
امروزه نزديك به ۲۵ ميليون نفر در سراسر جهان از آلزايمر رنج مي‌برند. تنها در آلمان حدود يك ميليون نفر به آلزايمر مبتلا هستند.
آلزايمر شايع‌ترين نوع از انواع بيماري‌هاي دمانس (زوال عقل) است. اين بيماري كابوس بسياري در دوره سالمندي است، چرا كه آنها نه تنها حافظه‌بلكه در نهايت شخصيت خود را از دست خواهند داد.
در مغز بيمار مبتلا به آلزايمر ميزان پروتئين "بتا آميلوئيد" چه در خارج و چه در داخل سلول عصبي بالا مي‌رود.
چه عاملي باعث اين تغيير مي‌شود؟ هنوز كسي پاسخ را نمي‌داند. اما در هر صورت افزايش اين پروتئين باعث مي‌شود كه عملكردهاي حياتي سلول‌هاي عصبي و تبادل اطلاعات بين آنها مختل شود.
نتيجه آن است كه سلول‌هاي مغزي رفته رفته مي‌ميرند و مغز تا ۲۰ درصد كوچك‌تر مي‌شود. حافظه‌ي بيمار دچار اختلال شده و شخصيت او تغيير مي‌يابد. بيمار حس زمان و مكان را از دست مي‌دهد و ديگر قادر نيست زندگي روزانه‌اش را به تنهايي سامان دهد.
در مراحل پيشرفته بيمار شخصيت خود را از دست داده و بدون پرستار قادر به زندگي‌نخواهد بود.
ده‌ها هزار محقق براي درمان يا تشخيص زودرس آلزايمر
حدود ۲۰ سال طول مي‌كشد تا نخستين علائم شايع بيماري يعني فراموشي و سردرگمي بروز يابد. تا پيش از رسيدن به اين زمان مغز توانسته اين تغييرات را به نحوي جبران كند كه در رفتار ظاهري بيمار تغيير جدي مشاهده نشود. اما مشكل اين جا است كه تا آن زمان حدود يك‌سوم سلول‌هاي مغزي تخريب‌شده‌اند و ديگر نمي‌توان با درمان‌هاي موجود جلوي پيشرفت بيماري را گرفت.
آيا مي‌توان با اين كابوس مقابله كرد؟ بين ۲۰ تا ۳۰ هزار محقق در سراسر جهان به دنبال يافتن پاسخي براي همين پرسش‌اند. آنها در تلاش‌اند تا «امكاني اساسي» براي درمان يا تشخيص زودرس اين بيماري پيدا كنند.
پژوهشگران مونيخ آلمان با تحقيقات خود اميد به رهايي از اين بن‌بست را افزايش داده‌اند. پروفسور يوخن هرمس، متخصص نوروپاتولوژي در دانشگاه مونيخ و تيم ۲۰ نفره‌اش معتقدند كه شايد در آينده بتوان تنها با معاينه‌ي چشم‌ها بيماري آلزايمر را در مراحل اوليه‌ي آن تشخيص داد.
هرمس معتقد است كه در شبكيه‌ي چشم مبتلايان به آلزايمر تغييراتي ديده مي‌شود. اين تغييرات با تغييرات مغز اين بيماران ارتباط دارد و سال‌ها قبل از آنكه علائم شايع بيماري ظاهر شود قابل تشخيص است.
اگر آنچه كه هرمس مي‌گويد درست باشد بنابراين مي‌توان از راه معاينه چشم‌ها قبل از آنكه آلزايمر به مراحل غير قابل درمان برسد آن را تشخيص داد.
پروفسور هرمس در حال حاضر مشغول تحقيقاتي براي اثبات ارتباط بين تغييرات شبكيه‌و مغز بيمار مبتلا به آلزايمر و توضيح آن است. اين تيم تحقيقات خود را بر روي مغز و شبكيه جان‌باختگان مبتلا به آلزايمر و موش‌هاي مبتلا به اين بيماري ادامه مي‌دهد.
تحقيقات مشابه در آلمان
همزمان با پژوهشگران مونيخ محققان مؤسسه كلمنز ـ شوپف دانشگاه صنعتي دارم‌اشتات و دانشگاه ينا نيز تحقيقات مشابهي را در دستور كار خود قرار داده‌اند.
پژوهشگران مؤسسه كلمنز ـ شوپف دانشگاه صنعتي دارم‌اشتات در صددند، با كمك برخي مواد رنگي تغييرات شبكيه‌ي چشم را مشهود سازند.
در كلينيك چشم‌پزشكي دانشگاه يناي آلمان نيز بر روي شبكيه‌ي بيماران مبتلا به آلزايمر پيشرفته تحقيق مي‌شود.
مدت اين پروژه ۳ سال است و هزينه‌‌ي آن كه حدود ۳ ميليون يورو برآورد شده از محل كمك‌هاي تحقيقاتي و آموزشي دولت آلمان تأمين مي‌شود.
قرار است نتايج نهايي اين پروژه‌ي تحقيقاتي در پايان سال ۲۰۱۱ ارائه شود. با ارائه‌ي نتايج اين تحقيقات شايد آرزوي ميليون‌ها بيمار در سراسر جهان نيز برآورده شود.