خيلي از ما وقتي خسته و بي حوصله مي شويم، از واژه افسردگي استفاده مي كنيم و مي گوييم: "احساس مي كنم، افسرده شده ام!" ولي آيا واقعا افسرده شده ايم يا كمي بي حوصله و خسته هستيم؟

بسياري از ما هم افسردگي را جدي نمي گيريم و آن را لوس بازي مي دانيم.

در مورد سروتونين چقدر مي دانيد؟

همه ما از نقش انسولين در بدن آگاه هستيم و به آن اهميت مي دهيم و اگر مشكلي پيش آيد، حتما تحت نظر پزشك قرار مي گيريم. اما در مورد سروتونين چي؟

بايد بگوييم كه اهميت سروتونين در بدن كمتر از انسولين نيست. سروتونين، شاه كليد بيماري هاي خلقي و شادي بخش طبيعي بدن مي باشد.

سروتونين از انتقال دهنده هاي عصبي است كه توسط سلول هاي عصبي (نورون) دستگاه گوارشي و دستگاه عصبي مركزي ترشح مي شود.

سروتونين بر روي خلق و خو و ساير عملكردهاي فيزيولوژيكي بدن از قبيل: تعادل، انرژي، تغذيه، خواب و جفت گيري تاثير مي گذارد.

سروتونين به طور طبيعي از مغز ترشح مي شود. اما گاهي حجم آن در خون پايين مي آيد، زيرا مقداري بازجذب و يا دفع مي شود.

نقش سروتونين در چاقي

تا به حال فكر كرده ايد كه چرا افراد چاق، از خوردن غذا لذت مي برند؟

هورمون سروتونين در مغز احساس شادي را به همراه مي آورد و با افزايش ميزان اين ماده شيميايي در افراد، كاهش وزن رخ مي دهد.

افرادي كه ميزان هورمون سروتونين در مغزشان پايين است، براي بهبود روحيه خود، ميل شديد به غذا پيدا مي كنند.

ورزش كردن و مصرف خوراكي هاي رنگين هر دو مي توانند، سروتونين را در مغز زياد كنند.

هورمون سروتونين، ميزان اشتها را كنترل مي كند. پزشكان انگليسي متوجه شدند كه گيرنده سروتونين در افراد داراي بيماري آنوركسيا (بي اشتهايي عصبي)، تفاوت هايي قابل ملاحظه اي با ساير افراد دارد.

افرادي كه سروتونين بالايي دارند، مستعد ابتلا به اضطراب مي باشند. پزشكان معتقدند كه شايد همين مسئله در سركوب كردن اشتها دخيل مي باشد.

 كمبود سروتونين در بدن

كمبود سروتونين منجر به بروز عارضه تصلب شرايين مي شود.

فعاليت ضعيف سيستم سروتونين در مغز باعث كشيدن سيگار و عدم فعاليت بدني مي گردد و تمام اين ها باعث سفت شدن زودرس رگ هاي خوني به ويژه سرخرگ ها مي شود.

دكتر مارتين احمدي، استاديار و پزشك هسته اي مي گويد: يافته هايي كه رابطه بين پيغام هاي سروتونين در مغز و عارضه تصلب شرايين را نشان مي دهد، منجر به ايجاد راهكارهاي براي جلوگيري از ابتلا به بيماري هاي قلبي و سكته مي شود.

قند هاي رژيمي از قبيل آسپارتام مانع توليد هورمون سروتونين (هورمون شادي بخش) در مغز مي گردد. از آنجا كه اين هورمون مي تواند اشتها را متوقف كند، لذا كاهش اين هورمون مي تواند منجر به افسردگي و افزايش ميل به غذا خوردن گردد.

محققان كانادايي و اتريشي دريافتند كه ماده شيميايي موجود در مغز به نام "پروتئين ناقل سروتونين" كه باعث كاهش هورمون سروتونين مي گردد، در ماه هاي تاريك سال فعال تر مي باشد. همين مساله نشان دهنده اين مطلب است كه چرا بعضي افراد در زمستان كمتر سرحال و خوشحال مي باشند و از انرژي كمتري برخوردارند و به همين دليل، افراد در روزهايي كه خورشيد مي درخشد، شاداب تر و پرانرژي تر هستند ( منظور از انرژي در اين جا، همان سرزندگي و شادابي است).

منابع غذايي سروتونين

بوقلمون، مرغ و ماهي از منابع غذايي سروتونين هستند. بهتر است ماهي هاي چرب را مصرف كنيد، از قبيل: تن، سالمون، ساردين.

براي اثر بخشي بهتر سروتونين لازم است رژيم غذايي تان سرشار از كربوهيدرات به همراه پروتئين باشد. پروتئين شامل اسيد آمينه تريپتوفان مي باشد كه به توليد سروتونين در مغز كمك مي كند. مطالعات نشان داده است كه تريپتوفان براي توليد سروتونين نياز به كربوهيدرات دارد. پس سبزيجات، آجيل، شير، لوبيا، عدس و موز را مصرف كنيد.

اگر مي خواهيد سروتونين در بدن باقي بماند، از مصرف آرد و شكر و شيريني جات پرهيز كنيد، زيرا اين مواد غذايي موجب افزايش آني ميزان سروتونين در خون شده و ناگهان از مقدار آن كاسته مي شود.

مكمل امگا 3 نيز در بالا بردن ميزان سروتونين خون موثر است.

پيشگيري از كاهش سروتونين در بدن

براي جلوگيري از كاهش مقدار سروتونين در خون بايد كارهاي زير را انجام داد:

1- از مصرف كافئين، الكل و نيكوتين خودداري كنيد.

2- ورزش و تحرك بدني داشته باشيد.

3- با پزشك و يا متخصص تغذيه خود درباره هر رژيمي كه مي خواهيد بگيريد، مشورت كنيد.