سلامت نيوز : هماهنگي اجزاي صورت و تعادل بين اين اجزا باعث زيبا بودن و جذاب تر شدن صورت مي شود. وقتي از نيم رخ به چهرۀ يك فرد طبيعي نگاه مي كنيم چانه مختصري عقب تر از لب پاييني قرار مي گيرد. در بعضي از افراد چانه عقب تر از اين حد است. اگر ميزان عقب بودن زياد باشد صورت فرد حالت brid face را پيدا مي كند و شبيه چهرۀ پرندگان مي شود. دراين افراد نيمه مياني صورت و بيني خيلي جلوتر از ساير اجزاي صورت است.

تاثير وضعيت قسمت هاي مختلف صورت بر يكديگر و بخصوص تاثير چانه و بيني بر يكديگر انكار ناپذير است. چانۀ عقب رفته بيني معمولي را بزرگ و بيني بزرگ را بزرگتر از آنچه كه هست نشان مي دهد و متقابلاً نزد كسانيكه بيني بزرگي دارند. چانه عقب تر از معمول ديده مي شود. به همين دليل است كه عمل جلو آوردن چانه معمولاً همراه با عمل جراحي زيبايي بيني انجام مي شود.

 گاهي ممكن است در معاينه چانه عقب تر از حد معمول به نظر برسد امــا در حقيقت چانه عقب نباشد بلكه فك بالا جلوتر از حد معمول باشد. بعضي مواقع چانه عقب است امــا وضعيت قرار گرفتن دندانها روي يكديگر نرمال است. و در افراد ديگري ممكن است تمام فك پايين عقب باشد يعني دندانهاي فك پايين خيلي عقب تر از دندانهاي فك بالا باشند.

براي جلو آوردن چانه روش هاي متفاوتي وجود دارد:

الف) تزريق ژل

ب) تزريق چربي

ج) بريدن قسمتي از استخوان چانه و به جلو كشيدن آن

د) گذاشتن پروتز

 ژلي كه براي برجسته كردن اعضاء بدن منجمله چانه بكار مي رود ماده اي مصنوعي است. قوامي شبيه ژلۀ خوراكي دارد. فرمولاسيون آن به گونه اي است كه براي بدن بي ضرر باشد. ماندگاري آنها بسته به كارخانه سازنده متفاوت است. اين ژلها در سرنگ هاي انسولين بسته بندي شده، استريل و آماده تزريق هستند. تزريق آنها در مطب قابل انجام بوده،  تقريباً بدون درد است و به سهولت انجام مي شود. از معايب آن احتمال عفونت و احتمال جابه جايي است.

 تزريق چربي نيز روش ديگري براي برجسته كردن چانه است. بدين منظور با بي حسي موضعي چربي از شكم يا ران خود فرد ساكشن مي شود. پس از سانتريفيوژ كردن و تخليص، اين چربي در ناحيه چانه تزريق مي شود. امتياز اين روش آن است كه ماده اي كه به چانه حجم مي دهد از بدن خود فرد تهيه شده و جسم خارجي نيست. عيب اصلي تزريق چربي ميزان جذب بالاي آن است به طوريكه پس از 6 ماه ميزان زيادي از چربي تزريق شده جذب مي شود.

 ژنيو پلاستي يا بريدن و جلو آوردن قسمتي از استخوان چانه نيز روش ديگري براي تقويت چانه است. بدين منظور در داخل دهان حد فاصل لب و فك تحتاني برش مي دهيم. نسج نرم را از روي استخوان بلند مي نمائيم. قسمت پائيني چانه را بريده و به جلو كشيده و در جاي مناسب با پيچ هاي مخصوص ثابت مي كنيم. سپس محل برش داخل دهاني را با نخ بخيۀ قابل جذب مي دوزيم.

 مزيت اين روش آن است كه از جسم خارجي براي تقويت چانه استفاده نمي شود و چانه را به اندازۀ دلخواه مي توان جلو آورد. عيب اين روش آن است كه احتمال آسيب عصب حسي لب پائين در اين حالت بيشتر از روش گذاشتن پروتز است.

استفاده از پروتز براي تقويت چانه و جلو آوردن آن روش مناسبي است. جنس پروتزها و شكل و اندازه و ابعاد آنها متفاوت است و اين امر دست جراح را در انتخاب شكل و نوع مناسب براي هر فرد متقاضي جلو آوردن چانه باز نگاه مي دارد.

به طور كلي پروتزها از ماده مخصوصي كه شبيه پلاستيك فشرده است ساخته شده اند. جنس آنها به گونه اي است كه براي بدن ضرري نداشته باشند. اين پروتز ها دائمي هستند، جذب نمي شوند و با ضربه نمي شكنند. شكل بعضي از آنها به نحوي است كه فقط چانه را جلو مي آورد. بعضي ديگر آنوتوميكال هستند يعني از آناتومي طبيعي چانه پيروي مي كنند و نه تنها چانه را جلو مي آورند كه انحناي طبيعي چانه را نيز پوشش مي دهند.

براي گذاشتن پروتز از دو روش مي توان استفاده كرد:

الف) از داخل دهان            ب) از بيرون     

مزيت برش داخل دهاني اين است كه برش مربوطه روي پوست نخواهد بود و در نتيجه جاي اسكار و برشي نخواهيم داشت و عيب آن اين است كه احتمال عفونت بيشتر از حالتي است كه پروتز از طريق زير چانه كار گذاشته شود.        

در روش داخل دهاني، حدفاصل لب و فك تحتاني را برش مي دهيم. نسج نرم را از روي استخوان بلند مي كنيم. پروتز را در محل خود قرار داده و آن را با نخ بخيه فيكس مي كنيم. سپس محل برش داخل دهان با نخ بخيه قابل جذب دوخته مي شود.

براي گذاشتن پروتز از بيرون، محل برش بر روي چين  طبيعي پوست در زير چانه خواهد بود. نسج نرم را از روي استخوان بلند كرده پروتز را در محل خود گذاشته و سپس فيكس مي كنيم و در نهايت پوست را مي دوزيم. خوشبختانه جاي اين برش بر روي پوست در چين طبيعي گم مي شود و معمولاً بعد از التيام زخم، جاي اين برش قابل رويت نيست.
عمل جراحي براي گذاشتن پروتز با دو روش نيمه بيهوشي و بيهوشي عمومي قابل انجام است. در نيمه بيهوشي علاوه بر اينكه جراح مادۀ بي حس كننده را در اطراف چانه تزريق مي كند متخصص بيهوشي نيز از طريق رگ داروهاي ضد درد و ضد التهاب را به بيمار تزريق مي كند. اين داروها بيمار را به خواب عميق و خوشايندي مي برند و امكان جراحي را فراهم مي كنند.

نتيجۀ عمل جراحي بلافاصله بعد از عمل قابل مشاهده است. اين نتيجه دائمي مي باشد. ممكن است چند روز اول بعد از عمل چانه بزرگ به نظر برسد ولي بايد در نظر داشت كه تورم اضافي در عرض يكي دو هفته برطرف خواهد شد. اين عمل كبودي به دنبال ندارد.

بدانيد:

1- اگر نحوۀ قرارگيري فك ها روي يكديگر مناسب نباشد، جلو آوردن چانه چاره ساز نيست بلكه ممكن است لازم باشد عمل جراحي فك انجام دهيد در اين صورت لازم است با جراح فك و صورت مشورت كنيد.

2-متقاضي اين عمل بهتر است كه در عرض شش ماه گذشته از آكوتان (Accutane) استفاده نكرده باشد. آكوتان احتمال پيدايش كلوئيد (گوشت اضافي) در محل برش را افزايش مي دهد.

3-از دو هفته قبل از عمل مصرف مسكن هايي مثل بروفن، ايندومتاسين، مفناميك اسيد و ... را قطع كنيد. اين داروها زمان انعقاد خون را طولاني مي كنند.

4- عمل جلو آوردن چانه عملي زيبايي است و بيمه ها هزينه هاي آن را پوشش نمي دهند.

5- از فعاليت هاي فيزيكي سنگين تا سه هفته بعد از عمل اجتناب نمائيد.

دكتر محمَـد حسن عامري
متخصص گوش حلق و بيني و جراحي سرو گردن
جراحي پلاستيك بيني و زيبايي صورت
عضو آكادمي جراحي پلاستيك صورت اروپا و جامعه جراحان ايران