اگر به طور مكرر دچار سردرد شويد، حتما دوستان و اطرافيان به شما توصيه ميكنند كه براي معاينه چشم، به چشم پزشك مراجعه كنيد. اما آيا واقعا مشكلات چشمي ميتوانند باعث ايجاد سردرد شوند؟
سردرد مربوط به چشم معمولا عصرها و بعد از كار طولاني مدت چشمي شروع ميشود.
هنگامي كه چشم عيوب انكساري داشته باشد، كم كم خسته ميشود و درد آن به دور چشم، ابرو، پيشاني و سرانجام به تمام سر منتشر ميشود.
اين نوع سردرد به ندرت با سرگيجه و تهوع همراه است و بيشتر عصر و شبها احساس ميشود كه در بعضي از موارد با تاري ديد نيز همراه است.
پس از اتمام كار، با نگاه كردن به دوردست و استراحت، اين نوع سردرد كاملا بهبود مييابد و با رفع معايب انكساري چشم نيز كه همان دوربيني، نزديكبيني، آستيگمات و پيري چشم هستند، برطرف ميشود.
در چشمهاي آستيگمات كه معمولا نور از سطح قرنيه نميتواند به طور يكنواخت وارد چشم شود، پديده پراكندگي نور، چشم را خسته كرده و گيرندههاي درد را تحريك ميكند. سردرد ناشي از عيب آستيگماتي چشم بيشتر از بقيه است.
در دوربيني و نزديكبيني چشم، عضلات مژگاني داخل كره ي چشم براي واضح شدن تصوير اجسام از نزديك، بيش از اندازه تحت فشار قرار ميگيرند و از آنجايي كه اعصاب گيرنده درد، در اين قسمت تحريك ميشوند، اين تحريكات به مغز منتقل شده و انعكاس آن به صورت سردرد و چشمدرد بروز مي كند.
تعدادي از بيماريهاي چشمي نيز كه ميتوانند باعث بروز سردرد و به خصوص درد اطراف چشم شوند، شامل موارد زير است:
خشكي چشم
خشكي چشم يكي از علتهاي بسيار شايع احساس درد و ناراحتي در اطراف چشمها است كه معمولا صبحها بهتر است و در اواخر روز بدتر ميشود. به علاوه انجام كارهاي چشمي مثل مطالعه يا كار با كامپيوتر ميتواند باعث بدتر شدن درد و ناراحتي در مبتلايان به اين بيماري شود.
بيماريهاي قرنيه
قرنيه بافت بسيار حساسي است كه تعداد زيادي اعصاب حسي در آن وجود دارد و به همين علت به درد و تحريك واكنش زيادي نشان ميدهد. طبيعي است كه تحريكات وارد شده به اين بافت حساس مي تواند درد شديدي در چشم و اطراف چشم و گاهي در تمام سر ايجاد كند، مثلا ورود هر نوع جسم خارجي به داخل چشم- چه مستقيما به قرنيه بچسبد و چه در پشت پلك گير بيفتد و باعث خراشيده شدن قرنيه شود- علاوه بر ايجاد درد و قرمزي و اشك ريزش ، معمولا باعث سردرد نيز ميشود.
همچنين در افرادي كه به علت جوشكاري يا نگاه كردن طولاني مدت به برف (مثلا در ورزش اسكي) دچار برقزدگي چشمها ميشوند نيز پوشش خارجي (اپيتليوم) قرنيه آسيب ميبيند و فرد علاوه بر اشك ريزش و درد چشمها، دچار سردرد شديد ميشود.
از ديگر بيماريهاي قرنيه كه باعث ايجاد سردرد ميشود، زخم قرنيه است. همچنين التهاب قرنيه يا كراتيت نيز ميتواند باعث سردرد گردد.
يكي از بيماريهاي قرنيه كه عمدتا باعث سردرد صبحگاهي مكرر ميشود، خراش راجعه قرنيه (Recurrent Corneal Erosion) است. در اين بيماري اپي تليوم قرنيه چسبندگي كمي به بافتهاي زيرين دارد و مستعد كنده شدن است. در اين حالت، خيلي از اوقات وقتي فرد مبتلا هنگام صبح چشمهايش را باز ميكند، بخشي از اپي تليوم قرنيه كنده ميشود و علاوه بر سوزش و اشك ريزش و درد چشم، سردرد نيز در همان سمت ايجاد ميشود.
گلوكوم (آب سياه چشم) حاد زاويه بسته
اين بيماري باعث ايجاد تاري ديد، درد چشم، اشك ريزش و سردرد شديد ميشود. تشخيص اين بيماري با معاينه كامل چشمي امكان پذير است. تشخيص اين بيماري اهميت زيادي دارد، چون ميتواند منجر به كاهش ديد دائمي شود.
التهاب داخل چشمي(Uveitis)
التهاب داخل چشمي (يووئيت) ميتواند علاوه بر درد چشم، سردرد نيز ايجاد كند. البته در مواردي كه يووئيت قسمتهاي قدامي چشم مثلا عنبيه را درگير كرده باشد، احتمال ايجاد سردرد بيشتر است.
التهاب صلبيه (Scleritis)
التهاب صلبيه ميتواند باعث درد شديد چشم و سردرد شود. نكته قابل توجه آن است كه اگر التهاب صلبيه در بخشهاي خلفي كره چشم اتفاق بيفتد، ممكن است در ظاهر چشم تغيير خاصي ايجاد نكند، اما باعث ايجاد سردرد شديد در ناحيه پشت چشم شود.
تشخيص اين بيماري از دو جهت مهم است: اول آن كه اين بيماري در خيلي از موارد با بيماريهاي جديتر همراه است كه در صورت عدم درمان مناسب ميتواند حتي حيات فرد را تهديد كند. دوم آن كه اين بيماري ميتواند منجر به آسيب جدي و حتي سوراخ شدن چشم گردد.
بيماريهاي حدقه چشم
وجود التهاب يا تومور در ناحيه پشت چشم و در داخل حدقه چشم ميتواند باعث بروز سردرد شود.
التهاب عصب بينايي
التهاب عصب بينايي علاوه بر آن كه باعث تاري ديد ميشود، مي تواند با درد چشم و سردرد (به ويژه در ناحيه پشت چشم) همراه باشد. در افراد مبتلا به التهاب عصب بينايي معمولا حركت دادن چشم باعث بدتر شدن درد ميگردد.
زوناي چشمي
اين عارضه يك بيماري ويروسي است كه بر اثر فعال شدن ويروس آبله مرغان در اعصاب حسي چشم اتفاق ميافتد. علامت مشخصه زونا بروز بثورات ريز پوستي به صورت آبدانههاي كوچك در يك زمينه ارغواني و بنفش است كه با درد شديد همراه است. معمولا درد يكي دو روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستي شروع ميشود و تا مدتي پس از بروز دانهها ادامه پيدا ميكند. البته در بعضي افراد ممكن است درد ناشي از زونا حالت مزمن پيدا كند و تا ماهها پس از بيماري، فرد احساس درد داشته باشد. در صورتي كه زوناي چشمي علاوه بر درگيري پوست اطراف چشم، بافتهاي داخل چشم را نيز درگير كرده باشد، التهاب داخل چشمي (يووئيت) نيز باعث بدتر شدن سردرد فرد مبتلا ميگردد.