با وزن طبيعي هم مي توان چاق بود!

اغلب افراد وقتي خود را جزء افراد چاق مي دانند كه دچار اضافه وزن زياد و سايز بالا به طور واضح باشند. كمتر كسي در سايزهاي پايين و وزن هاي طبيعي به چاقي فكر مي كند، در حالي كه مطالعات نشان داده است كه مشكل چاقي تنها به وزن هاي بالا تعلق ندارد و در وزن هاي مناسب هم ديده مي شود.

هر چند ممكن است عجيب به نظر برسد، ولي بايد بدانيد كه شما عليرغم داشتن وزن طبيعي مي توانيد از تجمع بيش از حد چربي در بدن تان رنج برده و چاق محسوب شويد (وضعيتي كه تحت عنوان چاقي در وزن طبيعي شناخته مي شود).

همه ما مي دانيم كه چاقي به ويژه چاقي مفرط مي تواند زمينه ساز بروز بيماري هاي مختلف قلبي- عروقي و نيز بيماري هاي متابوليك از قبيل ديابت باشد. بايد بدانيد كه اين عوارض در وزن هاي بالا به طور ناگهاني ايجاد نمي شوند، بلكه اين موضوع در مراحل ابتدايي افزايش وزن نيز امكان پذير خواهد بود. اين امر بدين معناست كه شما نيز در معرض همان خطراتي هستيد كه افراد چاق با آنها مواجه اند، هر چند كه وزن بدنتان زياد نباشد.

در طي سال هاي اخير اين باور تقريبا همگاني شده است كه چاقي فقط از نظر تناسب اندام اهميت ندارد، بلكه به عنوان يك عامل زمينه‌ ساز براي خيلي از بيماري‌هاي مزمن از جمله ديابت، افزايش چربي‌هاي خون و افزايش فشار خون شناخته شده است. در واقع، فايده مهم  برطرف نمودن چاقي، ارتقاي سلامت بدن است.

شما با استفاده از فرمول نمايه توده بدني (BMI) مي توانيد بفهميد كه آيا از وزن مناسبي نسبت به قدتان برخوردار هستيد يا خير؟ ولي اين نمايه نشانگر تمام ماجرا نيست و در واقع ميزان چربي بدن را ارزيابي نمي كند. لذا ممكن است شما داراي نمايه توده بدني مناسبي باشيد، ولي درصد چربي بدن تان در حد خطرناكي بالا باشد. چاقي در حقيقت توصيفي براي تجمع چربي هاي اضافه در بدن است، نه داشتن وزن زياد.

پژوهشگران هنوز در تلاش هستند تا دريابند هنگامي كه وزن بدن فرد طبيعي است، مي بايست چه درصدي از چربي بدني را به عنوان چاقي در نظر گرفت و اين كه آيا مي بايست معيارها بر اساس سن و جنس افراد متفاوت باشند.

نتايج مطالعات تا كنون نشان داده است كه درصد چربي بدن خانم ها مي بايست كمتر از 30 درصد و براي مردان مي بايست كمتر از 20 تا 25 درصد باشد و لذا داشتن چربي بدني به ميزان بيش از مقادير توصيه شده ي مذكور را مي توان به عنوان چاقي در وزن طبيعي در نظر گرفت. براي مثال اگر شما خانمي با قد 165 سانتي متر و وزن 63 كيلوگرم  باشيد، نمايه توده بدني شما (در حدود23) مطلوب است، ولي اگر 19 كيلوگرم از وزن بدن تان يا بيشتر (يعني مساوي و يا بيشتر از 30 درصد وزن بدن) از چربي باشد، مي تواند به عنوان چاقي در وزن طبيعي به حساب آيد. يا اگر شما مردي با قد 175 سانتي متر و وزن 5/72 كيلوگرم باشيد، نمايه توده بدني شما مطلوب (5/23) مطلوب است، ولي اگر 18 كيلوگرم از بدن تان يا بيشتر از چربي باشد (25 درصد وزن)، پس احتمالا دچار چاقي با وزن طبيعي مي باشيد.

اهميت چاقي با وزن طبيعي

جالب است بدانيد كه چاقي در وزن طبيعي نيز مانند چاقي در وزن هاي بالا، ممكن است خطر ابتلا به عوارضي به شرح زير را افزايش دهد:

بيماري قلبي

ديابت

كلسترول بالا

فشار خون بالا

سندرم متابوليك

اگر شما نگران ميزان چربي بدن خود مي باشيد، با پزشك معالج تان مشورت كنيد. بر همين اساس شايد پزشك معالج تان پيشنهاد كند كه چربي بدن تان را اندازه گيري نماييد. در سال هاي اخير با توجه به علاقه بيشتر افراد به ويژه جوانان به كنترل وزن هنوز مي توان شاهد بود كه خيلي از افراد با آن كه وزن طبيعي دارند، از تجمع بافت چربي در نواحي ويژه اي از بدن به ويژه در ناحيه مركزي رنج مي برند.

متاسفانه بايد اذعان نمود كه اين تجمع بافت چربي حتي بيشتر از افزايش وزن كلي بدن، در ايجاد بيماري هاي فوق الذكر موثر است.

نتايج مطالعات پژوهشگران حاكي از آن است كه تغذيه ناسالم و نيز شيوه نادرست زندگي به همراه عدم تحرك بدني نقش مهم تري در ايجاد اين نوع تجمع چربي در مقايسه با عوامل ژنتيكي دارد.

لذا براي كنترل عوارض ناشي از چاقي با وزن طبيعي، اولا بايد در مراحل اوليه به آن توجه نمود. ثانيا با تغيير عادات نادرست زندگي اعم از تغذيه و عدم فعاليت بدني، از پيشرفت اين نوع چاقي پيشگيري كرد.