^{چندي پيش، يكي از دوستانم صاحب فرزند زيبايي شد كه از همان ابتداي تولد، دل‌ درد و نفخ داشت.}

^{دوستم، نوزادش را نزد پزشك برد و دكتر، كوليك نوزادي را براي او تشخيص داد. در همين حين، روي صورت نوزاد، دانه‌هاي كوچك قرمز رنگي ايجاد شد كه اوايل، همه فكر مي‌كردند ناشي از بوسه‌هاي افراد بر گونه‌هاي كودك است. اما داروها فايده اي نداشت و كمي بعد، دوست‌ام در مدفوع‌ نوزادش رگه‌هايي از خون مشاهده كرد و وحشت‌زده، او را نزد پزشك متخصص گوارش اطفال برد. تشخيص پزشك اين بار، آلرژي بود. دوست‌ام شير و فرآورده‌هاي لبني مصرف مي‌كرد و همين موضوع موجب ابتلاي نوزادش به آلرژي شده بود.}

^{درباره همين موضوع با دكتر فريد ايمان ‌زاده، فوق‌ تخصص گوارش كودكان و عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌ پزشكي شهيد بهشتي گفتگو كرده‌ايم.}

^{بعضي بچه‌ها نسبت به بعضي مواد غذايي آلرژي دارند. چرا؟ اين آلرژي از كجا مي‌آيد؟}

^{علل ناشناخته‌ اي دارد. ثابت شده است كه وقتي يكي از والدين آلرژي دارد، كودك‌شان حدود 25 تا 30 درصد و اگر هر دو والد مبتلا به آلرژي باشند، كودك‌شان بين 65 تا 70 درصد به آلرژي مبتلا مي شود. پس يكي از علل اوليه آلرژي، وجود اين بيماري در خانواده است.}

^{اما بعضي از بچه‌ها به گروهي از مواد آلرژن، حساسيت پيدا مي‌كنند و بعضي ديگر، نه. چرا؟}

^{شايد به خاطر ذات آن ماده غذايي خاص باشد. بعضي از مواد ذاتا ايجاد آلرژي مي‌كنند و ممكن است در كودكي بيشتر خود را نشان دهد. ثابت شده است كودكان ايراني بيشتر به 4 نوع ماده‌ غذايي، آلرژي پيدا مي‌كنند كه عبارت‌اند از : شير گاو و لبنيات، تخم‌مرغ، گندم و آجيل.}

^{ممكن است بگوييد بچه ي پنج ماهه كه آجيل نمي‌خورد. جواب اين است كه وقتي مادر، اين موادغذايي را مي‌خورد، مواد آلرژي‌زا به بدن كودك‌اش مي‌رسد.}

^{آلرژي به اين مواد با چه علايمي خودش را نشان مي‌دهد؟}

^{علايم باليني متعددي دارد: نفخ‌هاي شديد، دردهاي شكمي ، وجود رگه‌هاي خون در مدفوع، بي‌قراري زياد، اسهال يا يبوست.}

^{آنچه ما آن را كوليك شيرخوارگي مي‌ناميم و از 1 تا 4 ماهگي وجود دارد، در اثر آلرژي به موادغذايي، تشديد مي‌شود.}

^{علامت ديگر، استفراغ‌هاي مكرر است، به نحوي كه سبب ايجاد سوزش در قسمت انتهايي مري و ريفلاكس (ترش كردن غذا) مي شود.}

^{در كودكان زير شش ماه، رگه‌هايي از خون را مي‌توان در مدفوع مشاهده كرد كه اگر اين مشكل درمان نشود، ممكن است در آينده به زخم روده در بزرگسالي و حتي بدخيمي منجر گردد.}

^{ممكن است بعضي از پزشكان با مشاهده ي نتايج آزمايشگاه به اشتباه فكر كنند گلبول هاي سفيد و قرمز زيادي كه در مدفوع وجود دارند، به دليل وجود ميكروب است و آنتي‌بيوتيك تجويز ‌كنند، در صورتي كه اين كودكان با قطع مواد آلرژن، مشكل‌شان حل مي‌شود.}

^{تعدادي از علايم در دستگاه تنفسي اتفاق مي‌افتند و مي‌توانند خود را به صورت گرفتگي بيني ، خس‌خس، سرفه‌هاي مكرر و تنگي نفس در كودكان بزرگ‌تر نشان ‌دهند. بعضي از كودكان بعد از دويدن يا تند راه رفتن دچار سرفه، تنگي نفس و خس‌خس مي‌شوند و در بعضي از كودكان، سرماخوردگي طولاني‌ تر از حد معمول مي‌شود. همچنين مستعد سينوزيت و التهاب لوزه ي سوم مي‌شوند و اگر اين مشكل درمان نشود، در آينده به سمت آسم مي‌روند. آلرژي علايمي هم در پوست ايجاد مي‌كند.}

^{خلاصه آلرژي مانند يك باتلاق است كه هر ميكروبي مي‌تواند روي آن بنشيند.}

^{براي درمان چه بايد كرد؟}

^{اولين نكته در درمان، تشخيص دقيق است. اگر به اين نتيجه رسيديم كه علايم كودك به دليل وجود آلرژي است، بايد تمام مواد آلرژي ‌زا و به خصوص پروتئين‌هاي شير گاو قطع شود، يعني مادر نبايد شير و هيچ ‌گونه لبنياتي مصرف كند. معمولا كساني كه به شير گاو حساسيت دارند، به كليه محصولات گاوي مثل گوشت، دل و جگر نيز حساسيت دارند و هيچ ‌كدام از آنها را نبايد مصرف كنند.}

^{مي‌گويند به جاي شير گاو مي‌توان از شير گوسفند استفاده كرد، اما از آنجا كه بيماري آلرژي زياد شده و بيشتر مردم به دنبال شير گوسفند هستند، تقلب در اين ماده ي غذايي زياد شده است.}

^{اگر كودك در سنين بالاتر باشد، براي درمان از دارو هم استفاده مي‌كنيم. سعي مي‌كنيم در كودكان زير شش ماه از دارو استفاده نكنيم، ولي در كودكان بالاي شش ماه مي‌توان از داروهاي ضد آلرژي استفاده كرد.}

^{حالا از كجا بايد فهميد كه كودك دقيقا به چه چيزي حساسيت دارد؟}

^{در سنين پايين‌تر، با آزمايش خون، تا حدودي مي‌توانيم بفهميم كه كودك به چه ماده اي آلرژي دارد و بعد از 8 تا 9 ماهگي با آزمايشات پوستي دقيقا مي‌فهميم كودك به چه موادي آلرژي دارد. بعضي از كودكان به مواد افزودني مانند موادي كه در پفك، شكلات، چيپس، سس، سوسيس، كالباس، انواع رب‌، كنسروها و ... هستند، آلرژي دارند. حتي موادي كه به شربت‌هاي دارويي مي‌زنند، مي توانند آلرژي زا باشند و گاهي تشخيص اينكه كودك واقعا در اثر خوردن كدام يك از اين ها دچار آلرژي شده، بسيار سخت است.}

^{بنابراين توصيه اكيد من به والدين كودكاني كه نسبت به مواد افزودني آلرژي دارند اين است كه به جاي شربت‌هاي دارويي، از قرص استفاده كنند.}

^{آلرژي در كشور ما شايع است؟}

^{بله و دليلش آلودگي‌ هواست كه ريه‌ها و مجاري تنفسي را نسبت به آلرژي حساس مي‌كند. دليل ديگر، مواد غذايي غير استاندارد است. در حال حاضر از مواد نگهدارنده ي زيادي مثل نيترات و نيتريت در موادغذايي استفاده مي‌كنند كه اين مواد، هم سرطان‌زا هستند و هم مي‌توانند ايجاد آلرژي كنند. بعضي‌ها يك قوطي رب را باز مي‌كنند و مي‌گويند رب‌اش خيلي خوب است و اصلا كپك نمي‌زند، در حالي كه اين بدترين رب است، چون آن‌قدر مواد نگه‌دارنده به اين رب زده‌اند كه كپك نمي‌زند و همه اين ها مي‌تواند ايجاد آلرژي و مشكل كند.}

^{اگر كسي بخواهد كودك‌اش را با شير گاو تغذيه كند، از چه موقع بايد شروع كند؟}

^{توصيه ما اين است كه كودك در شش ماه اول نوزادي از شير مادر استفاده كند. ثابت شده است كودكاني كه در شش ماه اول ، شير مادر مي‌خورند، زمينه آلرژي‌شان خيلي كمتر مي‌شود. بعد از شش ماه اول مي‌توان از فرني، سوپ ساده و... استفاده كرد.}

^{بعد از يك‌سالگي مي‌توان به كودك روزانه حدود نيم ليتر شير گاو داد، به اين ترتيب كه اوايل كمي آن را بايد رقيق كرد، به طوري كه در ابتدا نصف شير، نصف آب جوشيده سرد شده باشد و بعد از يكي دو ماه كه گذشت دو‌ سوم شير، يك سوم آب باشد و بعد از مدتي مي‌توان به‌طور كامل از شير استفاده كرد، اما به كودكاني كه زمينه آلرژي دارند، نبايد شير گاو داد.}

^{مصرف شيرخشك چه ‌طور؟ شيرخشك‌ها هم كه مثل شير گاو هستند؟}

^{بله، درست است. خيلي از والدين به كودكان‌شان شيرخشك مي‌دهند. شيرخشك‌ها از هر نوعي كه باشند، داراي پروتئين شير گاو هستند كه ممكن است در كودك ايجاد آلرژي كند. در اين حالت مادر بايد از شيرهاي مخصوص رژيمي كه پروتئين‌هايش شكسته شده و تغيير شكل داده و خاصيت آلرژي ‌زايي ندارد و هلال ‌احمر آنها را عرضه مي‌كند، استفاده كند.}

^{اگر كودك بعد از خوردن شير دچار نفخ و دل ‌درد شد، والدين بايد چه كار كنند؟}

^{اگر هر بار كودك بعد از خوردن شير، دچار نفخ و دل‌درد ‌شود، ممكن است آنزيم لاكتاز را در بدنش نداشته باشد. بايد بدانيد هر قندي داراي آنزيمي در بدن است، كه آنزيم، آن را شكسته و به مصرف مي‌رساند. قند موجود در شير هم كه "لاكتوز" نام دارد، توسط آنزيم لاكتاز در بدن شكسته مي شود. گاهي اوقات آنزيم لاكتاز در بدن افراد وجود ندارد، يا مقدارش خيلي كم است، در نتيجه قند شير شكسته نشده و توليد گاز و اسيد مي‌كند. اسيد توليد شده، مقعد بچه را مي‌سوزاند و تحريك مي‌كند، گازش هم ايجاد نفخ و دل‌درد مي‌كند. در نتيجه والدين بايد از شيرهاي بدون لاكتور يا از آنزيم‌هاي لاكتاز كه در داروخانه‌ها وجود دارند، استفاده كنند.}