راشيتيسم يا نرمي استخوان يك بيماري استخواني در بچه ها است كه موجب ضعيف شدن استخوان، پاهاي پرانتزي و تغيير شكل در اندام ها مي شود.

در اين بيماران به دلايلي كلسيم، فسفر يا ويتامين دي به اندازه ي كافي در اختيار توليد استخوان قرار نمي گيرد.

چه كساني بيشتر در معرض ابتلا هستند؟

افراد زير بيشتر از ديگران در معرض ابتلا به نرمي استخوان هستند:

* شير مادر ويتامين دي زيادي ندارد پس اگر بچه اي به مدت طولاني فقط از شير مادر تغذيه كند و از مكمل ويتامين D استفاده نكند ممكن است در خطر ابتلا به راشيتيسم باشد.

* مصرف كم كلسيم

* قرار نگرفتن در معرض تابش آفتاب: ويتامين دي در پوست بدن انسان و با تابش نور آفتاب ساخته مي شود. پس تابش ناكافي نور خورشيد مي تواند زمينه ساز راشيتيسم باشد.

* كساني كه پوست تيره دارند نياز به نور بيشتري براي ساخت ويتامين دي دارند و در نور كم بيشتر در معرض كمبود ويتامين دي قرار مي گيرند.

* كساني كه به لاكتوز حساسيت دارند به علت مصرف ناكافي لبنيات مي توانند در معرض خطر اين بيماري قرار بگيرند.

علائم راشيتيسم يا نرمي استخوان

مهم ترين آن ها عبارت هستند از خواب آلودگي، شلي و ضعف عضلاني، تاخير در رشد، پاي پرانتزي و مچ دست كلفت.

در موارد شديد ممكن است شكل قفسه ي سينه ي بچه تغيير كند.

تشنج هم از ديگر علائم حالات شديد بيماري است.

پزشك معالج بعد از معاينه ي بيمار، از راديوگرافي استخوان ها و آزمايشات خون براي كمك به تشخيص استفاده مي كند.

درمان نرمي استخوان

درمان اين بيماري با تجويز كلسيم و ويتامين D است. معمولا چند ماه طول مي كشد تا وضعيت بيمار به حد طبيعي برسد. بسياري از تغيير شكل هاي اندام مانند پاي پرانتزي با درمان دارويي خود به خود خوب مي شوند.

در حالات شديد تغيير شكل استخوان ها ممكن است براي درمان، به جراحي نياز باشد.

با اين حال بعضي تغيير شكل هاي استخواني كه در لگن يا قفسه ي سينه به وجود مي آيد و يا مشكلات قدي كه براي بيمار به وجود آمده ممكن است براي هميشه براي وي باقي بمانند.

پيشگيري از بروز راشيتيسم

با انجام اقدامات زير مي توان مانع از بروز بسياري از موارد بيماري شد:

* در بچه هايي كه فقط شير مادر مصرف مي كنند بايد روزانه ويتامين D به صورت قطره ي مكمل استفاده كنند. اگر مادر شيرده هم ويتامين دي بيشتري مصرف كند ميزان آن در شير وي بيشتر مي شود.

* بچه ها نياز دارند تا روزي دو ليوان شير مصرف كنند. اين مقدار در نوجوانان بايد به روزي 3 تا 5 ليوان افزايش پيدا كند.

* در بچه هايي كه به شير حساسيت دارند بايد كلسيم را به صورت مكمل هاي غذايي به بچه داد.

دكتر مهرداد منصوري – ايران ارتوپد