معمولا در ميان افراد اين باور غلط وجود دارد كه سرطان بيماري است كه براي افراد سالخورده اتفاق مي‌افتد و البته بيشتر وقت‌ها حق با آنهاست اما خيلي از افراد جوان هم به سرطان مبتلا مي‌شوند.
تحقيقات و مطالعات نشان مي‌دهد كه خانم‌ها در مقابل چكاپ‌هاي منظم و آزمايشات سرطان نسبت به آقايان حساس‌تر و مراقب‌تر هستند. آنها معمولا خيلي بيشتر هم نسبت به نشانه‌هاي بيماري نگران مي‌شوند. اما هميشه هم اينطور نيست. براي مثال خانم‌هاي جوانتر، خيلي از علائمي كه ميتواند نشانه سرطان باشد را ناديده مي‌گيرند. آنها فكر ميكنند كه سرطان بيماري است كه براي افراد سالخورده اتفاق مي‌افتد و البته بيشتر وقت‌ها حق با آنهاست اما خيلي از افراد جوان هم به سرطان مبتلا مي‌شوند.
البته خيلي از خانم‌ها از آقايان هم در انكار بيماري ماهرتر هستند. اينها كساني هستند كه عمدا علائم و نشانه‌هاي سرطان را ناديده مي‌گيرند. البته هميشه هم مسئله انكار بيماري نيست. بعضي‌ها يك باور فرهنگي وجود دارد كه تصور ميكنند سرطان بيماري لاعلاج است به همين خاطر لزومي نمي‌بينند كه براي درمان مراجعه كنند. حرف زدن در مورد مسائل نگران كننده نبايد باعث واكنش منفي از سوي افراد شود. نبايد به اين حس به افراد القا شود كه بايد به دنبال هر نشانه كوچكي باشند.
به همين دليل در ادامه ۱۵ مورد از متداولترين علائم سرطان كه بايد حتما جدي گرفته شوند را برايتان معرفي مي‌كنيم كه ديگر هر مشكل كوچكي باعث نگراني شما نشود:
۱) كاهش وزن بي‌دليل: خيلي از خانم‌ها بدشان نمي‌آيد كه بدون هيچ سعي و تلاش وزنشان را پايين بياورند. اما كاهش وزن بي‌دليل (مثلا ۵ كيلو در ماه بدون بالا بردن فعاليت بدني يا رژيم غذايي) حتما بايد مورد چكاپ قرار گيرد. كاهش وزن بي‌دليل نشانه سرطان است مگر اينكه خلاف آن ثابت شود. همچنين ميتواند نشانه مشكل ديگري مثل پركاري تيروئيد باشد. پزشكتان بايد آزمايشاتي براي چك كردن وضعيت تيروئيدتان انجام داده و سي‌تي‌اسكني از بقيه اندام‌هاي بدن هم تهيه كند. پزشك بايد تك‌تك احتمالات را بررسي كند.
۲) نفخ كردن: نفخ كردن ميتواند يكي ديگر از علائم سرطان باشد كه خيلي از خانم‌ها به آن مبتا هستند. نفخ كردن ميتواند نشانه سرطان تخمدان باشد. ساير علائم سرطان تخمدان عبارتند از: «درد شكم يا لگن»، «احساس سيري زودرس» (حتي وقتي هيچ غذايي نخورده ايد) و «مشكلات ادرار». اگر اين نفخ كردن هر روز براي فرد اتفاق بيفتد و براي چند هفته فرد را آزار دهد، حتما بايد با پزشكتان مشورت كنيد. پزشكتان بايد آزمايش خون، سي‌تي‌اسكن و ساير آزمايشات لازم را براي شما انجام دهد.
۳) تغيير در سينه: بيشتر خانم‌ها خيلي خوب سينه‌هاي خود را مي‌شناسند، حتي اگر خودشان بطور منظم آنها را آزمايش غده نكنند. اما اين تنها نشانه براي سرطان سينه نيست. قرمز و ضخيم شدن پوست سينه كه ميتواند يك نشانه نادر و شديد سرطان سينه باشد، سرطان سينه التهابي هم بايد مورد آزمايش قرار گيرد. اگر جوش يا دانه‌اي روي پوست سينه‌تان مشاهده كرديد كه بيشتر از يك هفته دوام پيدا كرد، حتما بايد به پزشك مراجعه كنيد. همچنين اگر ظاهر نوك سينه‌هايتان تغيير كرد يا ترشحاتي غيرعادي مشاهده كرديد، به پزشك مراجعه كنيد. تغيير در وضعيت ظاهر سينه‌ها، نشانه بسيار نگران كننده‌اي است.
۴) خونريزي بين عادت ماهيانه يا هر نوع خونريزي غيرعادي ديگر: خانم‌هايي كه هنوز به يائسگي نرسيده‌اند خيلي‌وقت‌ها به خونريزي‌هاي زودتر از زمان عادت ماهيانه بي‌توجهي ميكنند. همچنين خونريزي‌هاي از gi را به اشتباه خونريزي عادت ماهيانه تلقي ميكنند. اما خونريزي بين زمان عادت ماهيانه، مخصوصا وقتي عادت ماهيانه‌تان منظم است، نياز به آزمايش و بررسي دارد. خونريزي بعد از رسيدن به يائسگي ميتواند نشانه سرطان رحم و خونريزي gi ميتواند نشانه سرطان روده باشد. بايد ببينيد كه چه چيز براي شما عادي است و چه چيز غيرعادي. خانمي كه هيچوقت بين عادت ماهيانه لكه نمي‌بيند، و بعد ببيند، براي او غيرعادي است اما ممكن است براي فردي ديگر كاملا عادي باشد. پزشكتان به دقت سابقه خانوادگي شما را بررسي خواهد كرد و برحسب زمان خونريزي و ساير علائم آزمايش فراصوت يا بيوپسي برايتان تجويز مي‌كند.
۵) تغييرات پوستي: خيلي از ما خال‌هايمان را به دقت بررسي مي‌كنيم چون مي‌دانيم كه يكي از نشانه‌هاي سرطان پوست است. اما بايد تغيير در رنگدانه پوست را هم جدي بگيريم. اگر يكدفعه دچار خونريزي يا ورق ورقه شدن پوست شديد، حتما بايد به پزشك متخصص نشان دهيد.
۶) مشكل در قورت دادن: اگر در قورت دادن مشكل داريد، احتمالا رژيم غذايي‌تان را تغيير داده‌ايد. پس جويدن چندان برايتان دشوار نيست. احتمالا بيشتر از سوپ، غذاهاي مايع يا محلول‌هاي پروتئيني استفاده مي‌كنيد. اما اين مشكل در قورت دادن ميتواند نشانه سرطان gi باشد مثل مري. پزشكتان بايد به دقت سابقه خانوادگي شما را بررسي كرده و آزمايشاتي مثل راديولوژي سينه يا تست gi انجام دهد.
۷) خون در نقطه غيرعادي: اگر در ادرار يا مدفوعتان خون مشاهده كرديد به هيچ وجه تصور نكنيد كه ممكن است از بواسيرتان باشد. ميتواند نشانه سرطان روده باشد. پزشكتان بايد سوالاتي از شما بپرسد و آزمايشاتي مثل كلونوسكوپي برايتان انجام دهد. همچنين بالا آوردن خون موقع سرفه كردن هم بايد به دقت بررسي شود. البته اگر اين اتفاق يكبار بيفتد ممكن است خطر جدي نباشد اما در صورت تكرار حتماً بايد به پزشك مراجعه كنيد.
۸) درد شكم و افسردگي: خانم‌هايي كه دچار درد در ناحيه شكم و احساس افسردگي بطور همزمان مي‌شوند نياز به چكاپ دارند. برخي محققان رابطه‌اي بين افسردگي و سرطان لوزالمعده پيدا كرده‌اند كه هنوز چندان شناخته شده نيست.
۹) سوءهاضمه: خانم‌هايي كه قبلا باردار شده‌اند صددرصد سوءهاضمه‌اي كه با بالا رفتن وزن برايشان اتفاق افتاده بود را بخاطر دارند. اما بدگواري و سوءهاضمه بدون هيچ دليل مشخص ميتواند چراغ قرمز باشد. ميتواند نشانه زودهنگام سرطان مري، معده يا گلو باشد. پزشكتان بايد سابقه خانوادگي شما را به دقت بررسي كرده و قبل از انتخاب آزمايشات لازم براي شما، سوالات در مورد سوءهاضمه‌تان بپرسد.
۱۰) تغيير در دهان: مخصوصا افراد سيگاري بايد به دقت مراقب لكه‌هاي سفيدي كه درون دهان يا روي زبانشان ايجاد مي‌شود باشند. بيشتر اين لكه‌ها ميتواند نشانه پيش سرطان باشد كه ميتواند منجر به سرطان دهان شود. از دندانپزشك يا پزشكتان بخواهيد كه به دقت وضعيت را بررسي كنند و درمورد درمان آن تصميم بگيرند.
۱۱) درد: با بالا رفتن سن شكايت افراد از درد بيشتر مي‌شود اما درد ميتواند نشانه زودرسي از برخي سرطانها هم باشد. گرچه بيشتر دردها دليل وجود سرطان نيست. دردهايي كه مداوم هستند و به دلايل نامشخص ايجاد مي‌شوند حتما بايد مورد چكاپ قرار گيرند. پزشكتان بايد سابقه خانوادگي شما را به دقت بررسي كرده و براساس آن اطلاعات تصميم بگيرد كه چه آزمايشاتي براي شما لازم‌تر است.
۱۲) تغيير در گره‌هاي لنفاوي: اگر غده يا برآمدگي روي گره‌هاي لنفاوي خود در زيربغل يا گردنتان مشاهده كرديد، ميتواند نشانه‌اي نگران كننده باشد. اگر يكي از گره‌هاي لنفاويتان به تدريج بزرگتر مي‌شوند حتماً بايد به پزشك مراجعه كنيد. پزشكتان معاينه‌تان خواهد كرد و دليل بزرگ شدن غده لنفي را بررسي خواهد كرد. همچنين ممكن است برايتان بيوپسي انجام دهد.
۱۳) تب: اگر دچار تب شده‌ايد كه دليل آن آنفولانزا يا ساير بيماري‌ها نيست ميتواند نشانه‌اي از سرطان باشد. تب معمولا زمانيكه سرطان از نقطه اصلي خود گسترش پيدا كرده باشد اتفاق مي‌افتد اما ميتواند نشانه سرطان خون‌هاي تازه مثل لوكمي هم باشد. ساير نشانه‌هاي سرطان عبارتند از زرده يرقان يا تغيير در رنگ مدفوع. پزشكتان بايد شما را تحت معاينه دقيق فيزيكي قرار داده و سابقه دارويي شما را به دقت بررسي كند و سپس آزمايشاتي مثل راديولوژي، سي‌تي‌اسكن،MRIو ساير آزمايشات را برايتان انجام دهد.
۱۴) خستگي: خستگي نيز يكي ديگر از علائم مبهم سرطان است. اين مشكل ميتواند بعد از پيشرفت سرطان اتفاق بيفتد اما ممكن است در ابتداي سرطان‌هايي مثل لوكمي يا برخي سرطان‌هاي روده هم ايجاد شود.
۱۵) سرفه مداوم: سرفه معمولا با سرماخوردگي، آنفولانزا و حساسيت‌ها اتفاق مي‌افتد و همچنين ميتواند يكي از عوارض جانبي برخي داروها نيز به حساب آيد. اما سرفه‌هاي مداوم (سرفه‌هايي كه بيش از سه تا چهار هفته به طول انجامد) به هيچ وجه نبايد ناديده گرفته شوند. پزشكتان بايد سابقه خانوادگي شما را به دقت بررسي كرده، وضعيت گلو و ريه‌هايتان را معاينه كرده و آزمايشاتي مثل راديولوژي را برايتان انجام دهد.
توصيه‌هاي ضدِ سرطاني
ميزان ابتلا به سرطان مدام در جهان در حال افزايش است، در حاليكه با تغيير دادن برخي عادت‌‌ها مي‌‌توان از ابتلا به آنها پيشگيري كنيد.
۱) سيگار را ترك كنيد: كشيدن سيگار نه تنها ميتواند احتمال ابتلا به سرطان ريه را افزايش دهد، بلكه سبب ابتلا به سرطان دهان، كليه و پانكراس (لوزالمعده) نيز مي‌شود. اگر آماده نيستيد كه سيگار را براي هميشه ترك كنيد، حداقل ميزان مصرف خود را در طول روز كاهش دهيد تا خطر ابتلا به انواع سرطانها كاهش يابد.
۲) مصرف غلات را افزايش دهيد: مصرف ۲ واحد يا بيشتر غلات غني و كامل در طول روز ميتواند تا ۴۰ درصد احتمال ابتلا به سرطان پانكراس و ۵۰درصد احتمال ابتلا به سرطان پستان را كاهش دهد. بررسيها همچنين حاكي از اين موضوع است كه فيبر موجود در غلات ميتواند از شما در برابر ابتلا به سرطان كولوركتال حفاظت كند.
۳) وزن‌تان را پايين بياوريد: بررسيها نشان داده بين اضافه وزن و ابتلا به ۶ نوع سرطان متفاوت از جمله سرطان پستان و كولون (روده) رابطه نزديكي وجود دارد. در ضمن جالب است بدانيد افراد چاقي كه به سرطان مبتلا مي‌شوند، كمتر از سايرين به درمان‌ها جواب مي‌‌دهند.
۴) ورزش كنيد: ورزش كردن نه تنها به كنترل وزن، بلكه به پيشگيري از ابتلا به انواع سرطانها هم كمك مي‌كند، حتي تا حدي ميتواند براي افرادي كه نمي‌‌توانند سيگار شان را ترك كنند هم مفيد باشد.
۵) مصرف آنتي‌‌اكسيدان‌ها را افزايش دهيد: مصرف ميوه و سبزيجات نه تنها به كنترل وزن كمك مي‌كند، بلكه به دليل فيتوكميكال‌ها و آنتي‌اكسيدان‌هايي كه دارند مي‌‌توانند از ابتلاي فرد به سرطان هم پيشگيري كنند. توصيه ما به شما اينست كه تنوع را رعايت كنيد و ميوه و سبزيجات با رنگ‌‌هاي مختلف را مصرف كنيد. بررسيها نشان داده مصرف «بروكلي» و «كلم پيچ» ميتواند از ابتلا به سرطان كولون پيشگيري كند. مصرف گوجه فرنگي هم براي پيشگيري از ابتلا به سرطان معده و پانكراس مفيد است.
۶) سير بخوريد: گرچه مصرف «سير» و «پياز» سبب مي‌شود دهان شما بوي بدي بدهد، اما تحقيقات نشان داده كه سبزيجات اين خانواده ميتواند احتمال ابتلا به سرطان مغز استخوان، تخمدان، كليه‌و... را كاهش دهد.
۷) از پوست خود در برابر آفتاب محافظت كنيد: مواجهه طولاني مدت با نور آفتاب ميتواند احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزايش دهد. برخلاف تصورات عمومي برنزه كردن چه به روش طبيعي و چه سولاريوم بي‌‌خطر نيست. سعي كنيد هر روز هرگاه قرار است از منزل خارج شويد ضدِآفتاب با SPF مناسب استفاده كنيد و اگر براي طولاني مدت بيرون مي‌‌مانيد، عرق كرديد يا به شنا رفتيد، هر چند ساعت يك بار كرم خود را تجديد كنيد.
۸) تخم مرغ بخوريد: بررسي‌هاي اخير پژوهشگران نشان داده كه مصرف تخم مرغ ميتواند از ابتلا به سرطان پستان پيشگيري كند. محققان مي‌‌گويند زناني كه در هفته ۶ عدد تخم‌‌مرغ مصرف ميكنند، ۴۴درصد در مقايسه با زناني كه ۲ عدد يا مقدار كمتري در هفته تخم مرغ مي‌‌خورند، به سرطان پستان مبتلا مي‌شوند. دليل اين موضوع نيز وجود ماده اي به نام «كولين» در زرده تخم مرغ است.
۹) پرهيز از مصرف نوشيدني‌هاي الكلي: با اينكه اين مورد دغدغه كشور ما نيست، اما جالب است بدانيد كه بررسي‌هاي فراواني نشان داده كه نوشيدن الكل ميتواند احتمال ابتلا به سرطان مغز و گردن، استخوان، كبد و كولون را افزايش دهد. همچنين رابطه نزديكي بين مصرف الكل و ابتلا به سرطان پستان در زناني كه تحت هورمون درماني جايگزين قرار دارند، يا زمينه خانوادگي ابتلا به اين بيماري را دارند، وجود دارد.
۱۰) ويتامين D مصرف كنيد: درست است كه مصرف اين ويتامين نمي‌‌تواند از ابتلا به همه سرطانها پيشگيري كند، اما طبق بررسيها ميتواند احتمال ابتلا به سرطان پستان و كولون را كاهش دهد. ويتامين D در نور آفتاب و برخي ماهي‌هاي چرب وجود دارد.