شما مشغول گوش كردن به اخبار آلودگي هوا هستيد كه ناگهان احساس مي‌كنيد دچار دردهاي شكمي ، ‌اسهال، تب شديد و سرفه‌هاي نفس‌بر شده‌ايد. اينجاست كه حس خوددرماني‌تان بيدار مي‌شود و به شما مي‌گويد همه اين مشكلات مربوط به آلودگي هواست.

پس سراغ يخچال مي‌رويد و هر قرصي كه به نظرتان مفيد مي‌آيد، از چرك‌خشك‌كن‌ها تا آنتي‌هيستامين‌ها را امتحان مي‌كنيد، اما اثري ندارند و اوضاع‌تان بدتر مي‌شود، چون شما دچار بيماري‌اي شده‌ايد كه اين روز‌ها شايع شده است و ربطي به آلودگي هوا ندارد و پزشكان به آن مي‌گويند "گاستروآنتريت".

گاستروآنتريت‌ از ديدگاه پزشكي، نوعي آزردگي و عفونت لوله گوارشي است كه دليل آن ويروس است و با سرفه، اسهال و تب خودش را نشان مي‌دهد و ممكن است از چند روز تا يك هفته طول بكشد و آنتي‌بيوتيك‌ها بر آن بي‌اثر هستند. اگر چه امكان بروز اين بيماري در همه سنين وجود دارد، اما در كودكان يك تا پنج ساله و در افراد بالاتر از 60 سال بيشتر شايع است.

اين روزها بيماري گاستروآنتريت خيلي‌ها را مجبور به مراجعه به پزشك كرده است و سال گذشته نيز اين بيماري در همين وقت سال بروز يافته و بيماران را با مشكلات سيستم تنفسي و گوارشي مواجه ‌كرده بود.

عامل ابتلا به اين بيماري، ويروسي است كه موجب سرفه، تنگي نفس، اسهال، دل درد و حالت تهوع مي‌شود و بيمار با تب، لرز، بي‌حالي و ضعف عمومي به پزشك مراجعه مي‌كند.

در برخي افراد علائم اين عارضه واضح نيست، ولي در افرادي كه سيستم ايمني ضعيف و تغذيه نامناسب دارند، علائم واضح هستند و بايد چند روزي تحت‌ درمان قرار گيرند.

گاهي اوقات بيمار فقط به علت علائم گوارشي يعني اسهال و استفراغ به پزشك مراجعه مي‌كند و گاهي علائم تنفسي آن زياد‌تر از علائم گوارشي است.

چطور مراقب باشيم

تنها راه جلوگيري از گاستروآنتريت رعايت بهداشت فردي و عمومي است. اين بيماري از طريق دست دادن، تنفس در مجاورت فرد بيمار و مواد غذايي آلوده مثل ميوه‌ها و سبزي‌هايي كه به درستي و با دقت شسته نشده‌اند، منتقل مي‌شود.

علاوه بر اين در برخي متون پزشكي نقل شده است كه گاهي مصرف يك غذاي جديد به خصوص در نوزاداني كه براي نخستين بار پس از شيرخوارگي غذايي را امتحان مي‌كنند نيز احتمال دارد علائمي شبيه گاستروآنتريت را نشان دهد كه براي رفع آن بايد حتما به پزشك مراجعه كرد.

رعايت بهداشت در اماكن عمومي

وقتي حرف از رعايت بهداشت عمومي مي‌شود، بايد ياد مكان‌هايي بيفتيم كه در آنها زندگي به اجبار يا خودخواسته به شكل گروهي درآمده است. اين نوع مكان‌ها از نظر شيوع بيماري‌ها خطرناك‌ترند.

در مراكزي مانند سربازخانه‌ها و مراكز نگهداري سالمندان كه افراد به شكل گروهي زندگي مي‌كنند، اين بيماري شيوع بيشتري دارد و به همين دليل استفاده از ليوان، حوله و ظرف مشترك و دست ‌دادن با هم كار درستي نيست.

كي مراجعه به پزشك لازم مي‌شود

هر چند براي درمان عارضه گاستروآنتريت بيشتر بايد استراحت كرد و تقويت بدن مهم‌ترين عامل كمك كننده به بهبود زودهنگام است، اما اگر حالت استفراغ بيشتر از دو روز و اسهال بيشتر از چند روز طول بكشد، يا دچار اسهال خوني شويد، يا تب بالاي 38 درجه سانتي‌گراد يا دردهاي شكمي شديد و ضعف و گيجي داشته باشيد، مراجعه به پزشك واجب مي‌شود و نبايد آن را پشت گوش انداخت.

با اين حال اگر هر يك از علائم گاستروآنتريت در كودك تان ظاهر شد، حتي اگر اين علائم خفيف بودند، حتما فورا به پزشك مراجعه كنيد و منتظر بروز علائم بعدي نباشيد.

درمان

از آنجايي كه اين بيماري (التهاب معده و روده) ناشي از ويروس است، آنتي‌بيوتيك بر آن اثري ندارد.

اين بيماري را بايد به حال خود گذاشت تا خود به خود بهبود پيدا كند.

درمان بايد بر جايگزيني آب و املاح از دست رفته از راه اسهال متمركز باشد (نوشيدن محلول او آر اس) تا از كم ‌آبي بدن جلوگيري شود.

اگر كم ‌آبي بدن شديد باشد، ممكن است نياز به تزريق داخل وريدي مايعات (سرم ‌درماني) و بستري‌شدن به‌ وجود آيد.