كمبود توام كلسيم، ويتامين B2 و ويتامين B5 موجب سفيد شدن مو مي شود. البته با كمبود دريافت رژيمي مس نيز عوارض وخيم تر مي شود، به طوري كه فوليكول هاي مو دچار سوء تغذيه مي شوند.
در قسمت اول اين مطلب به نقش برخي ويتامين ها در سلامت مو و پيشگيري از سفيد شدن آن پرداختيم و در قسمت دوم نقش اسيدآمينه ها و مواد معدني را در سلامت مو و پيشگيري از سفيد شدن آن مورد بررسي قرار مي دهيم. يك رژيم غذايي خوب حاوي مقادير كافي از ويتامين ها، مواد معدني و اسيدهاي آمينه است كه مي تواند به رشد موي سالم كمك كند. اسيدآمينه هاي خاصي وجود دارند كه مي توانند به داشتن موي براق، پرپشت و شاداب كمك كنند. اسيدآمينه هاي واحدهاي تشكيل دهنده پروتئين ها قسمت عمده اي از وزن بدن ما را تشكيل مي دهند و در رشد، بازسازي و حفظ سلامت سلول هاي بدن نقش دارند. دريافت كافي اسيدهاي آمينه مي تواند نقش مهمي در حفظ سلامت بدن و نيز مو داشته باشد كه در زير به برخي از آن ها اشاره مي‌كنيم:
مهم ترين اسيدآمينه ها در حفظ و توليد موي سالم عبارتند از: متيونين، سيستئين، سيستين و تيروزين.
متيونين
متيونين يكي از اسيدآمينه هاي ضروري است كه نقش آنتي اكسيداني هم دارد، منبع غني از گوگرد است و به پيشگيري از بيماري هاي مو، پوست و ناخن كمك مي كند. از طرفي متيونين، سنتز چربي هاي مفيد بدن را افزايش مي دهد و از طرف ديگر، از ساخت چربي ها در ديواره عروق و كبد پيشگيري مي كند. متيونين به بلوغ سلول هاي فوليكول مو كمك كرده و از ريزش مو جلوگيري مي كند. همچنين در سم زدايي برخي تركيبات سمي و دارويي مفيد است و مي تواند به عنوان عامل ضد خستگي عمل كند.
سيستئين
سيستئين يك اسيدآمينه ي مهم در رشد موي سالم و براق مي باشد. سيستئين مي تواند رشد مو را به ميزان زيادي افزايش دهد و نقش آنتي‌اكسيداني نيز دارد كه از استرس اكسيداتيو جلوگيري مي كند. اين تركيب شيميايي در دفاع بدن عليه راديكال هاي آزاد نقش مهمي بر عهده دارد، از سلامت كبد و مغز حفاظت مي كند و مي تواند صدمات ناشي از مصرف الكل و سيگار را بر سلامت مو كاهش دهد. همچنين سيستئين تنظيم كننده ايمني است و از پيري زودرس فوليكول هاي مو پيشگيري مي كند.
سيستين
سيستين تركيبي از دو اسيدآمينه سيستئين مي باشد كه نقش فيزيولوژيك متفاوت از سيستئين را بر عهده دارد، 10 تا 14 درصد پوست و مو را تشكيل مي دهد و نقش محرك در رشد و نمو مناسب مو دارد.
اين ماده در درمان بيماري هاي تنفسي، سوختگي ها و جراحات نيز اهميت دارد. سيستين محرك فعاليت گلبول هاي سفيد است كه مقاومت بدن در برابر بيماري ها را افزايش مي دهد و مانع تاثير عوارض بيماري ها بر كيفيت موي سر مي شود.
تيروزين
تيروزين اسيدآمينه اي است كه به طور طبيعي در بدن توليد مي‌شود. اين اسيدآمينه پيش‌ساز ملانين در بدن مي باشد. ملانين مهم ترين رنگدانه پوست و مو است. عدم توليد كافي ملانين موجب سفيد شدن مو مي شود. تيروزين در حفظ سلامت عمومي بدن نقش دارد و كمبود آن مي تواند محرك پيري زودرس سلول هاي بدن از جمله فوليكول هاي مو باشد. اين اسيدآمينه در اعمال متابوليكي و فيزيولوژيكي مهمي مانند تنظيم فعاليت هورمون هاي فوق كليوي و تيروئيدي نقش دارد. تيروزين توليد گلبول‌هاي قرمز و سفيد را افزايش مي دهد، موجب بهبود خلق و خو مي شود و مي تواند در درمان افسردگي، بي خوابي و اضطراب مفيد باشد.
اسيدآمينه ها نقش مهمي در رشد مو و سلامت عمومي بدن دارند. با دريافت مواد غذايي پروتئيني شامل لبنيات، انواع گوشت ها، تخم مرغ، آجيل و حبوبات در مقادير توصيه شده مي توان نياز بدن به اين اسيدآمينه ها را تامين كرد و موي زيباتر و سالم تري داشت.
برخي از مواد معدني هم مي توانند از سلامت مو حفاظت كنند و كيفيت و كميت موهاي در حال رشد را افزايش دهند.
دريافت مواد معدني در رژيم غذايي روزانه مي تواند از علايم كمبود مواد مغذي پيشگيري كرده و سلامت بدن را تضمين كند.
در زير به مهم ترين مواد معدني موثر در حفظ موي سالم و شاداب مي پردازيم:
روي
اگر رژيم غذايي فرد دچار كمبود روي باشد، فوليكول هاي موي او به تدريج از بين مي روند و تعداد موهاي در حال رشد كاهش مي يابد. در اثر كمبود دريافت روي، سنتز DNA و پروتئين تمام بدن كاهش مي يابد. در نتيجه بافت هاي فعال بدن از جمله پوست و مو بازسازي نمي شوند. مطالعات جديد نشان داده اند كه كمبود روي موجب خشكي و شكنندگي موها مي شود. آنزيم هاي متعددي در رشد و حفظ مو نقش دارند كه عملكرد آن ها وابسته به دريافت كافي روي مي باشد. منابع غذايي مناسب روي شامل گوشت قرمز، ماهي، ماكيان، شير و لبنيات، غلات كامل، جگر، لوبياها و آجيل مي‌باشد.
مس
اگر در رژيم غذايي مس كافي دريافت نشود، رنگدانه هاي مو كاهش مي يابد و مو به تدريج سفيد مي شود. اهميت مس در توليد و متابوليسم موي در حال رشد نشان داده شده است. قسمت هايي از بدن كه بيشترين مس را دارند، عبارتند از: موها، كبد و مغز. مس در آنزيم هاي مهمي مانند سيتوكروم اكسيداز در كنار آهن عملكرد متابوليكي دارد. آنزيم سيتوكروم اكسيداز از مهم ترين آنزيم هاي ناقل در مسير تنفسي فوليكول هاي مو مي باشد. مطالعات اخير نشان داده اند كه ميزان سفيد شدن مو در افرادي كه دچار كمبود مس، اسيدفوليك و اسيدپانتوتنيك بوده اند، بيشتر از افراد با دريافت كافي اين ريزمغذي ها مي باشد. ايجاد پيوندهاي دي سولفيدي در تشكيل موي سالم و قوي، حائز اهميت مي باشد كه براي ايجاد آن ها بايد مس كافي از طريق رژيم غذايي دريافت شود. منابع مهم غذايي مس عبارتند از: جگر، كليه ها، گوشت عضلات، شكلات، آجيل، حبوبات و ميوه هاي خشك.
منگنز و آهن
هر دو در انجام واكنش هاي متابوليك رشد و نمو اهميت دارند. اين دو عنصر فلزي در سنتز و حفظ RNA فعاليت مي كنند كه در كمبود آن ها، ريزش موها افزايش مي يابد و موها قبل از پايان عمر مفيدشان مي ريزند. احتمالا افرادي كه دچار كم پشتي موها هستند، از كمبود توام اين دو ريز مغذي رنج مي برند. وجود آهن و منگنز كافي در رژيم غذايي، رشد فوليكول هاي مو را افزايش مي‌دهد و فعاليت اكسيداسيون اين سلول ها را تنظيم مي كند. منابع خوب آهن شامل: جگر، غذاهاي دريايي، گوشت كم چرب، ماكيان، لوبياها و سبزيجات مي باشد. منابع مناسب منگنز عبارتند از: غلات كامل، حبوبات، آجيل، چاي و قهوه.
يد
در اثر كمبود يد، ريزش موها افزايش مي يابد و موها شفافيت و سلامت خود را از دست مي دهند. يد نقش مهمي در تنظيم عملكرد هورمون هاي تيروئيدي دارد، بدين ترتيب در حفظ سلامت موهاي در حال رشد مهم مي باشد. وجود مقادير كافي يد در رژيم غذايي به استفاده مناسب از مواد مغذي در فوليكول هاي مو كمك شاياني مي كند. منابع مناسب آن شامل: نمك يددار، غذاهاي دريايي به ويژه ماهي‌هاي آب شور، لبنيات پاستوريزه و برخي از سبزيجات مي باشد.
كلسيم
دريافت كافي كلسيم در رشد و تغذيه مناسب فوليكول هاي مو نقش بسزايي دارد. كلسيم در رنگدانه دار شدن مو و حفظ استحكام آن حائز اهميت مي باشد. كمبود توام كلسيم، ويتامين B2 و ويتامين B5 موجب سفيد شدن مو مي شود. البته با كمبود دريافت رژيمي مس نيز عوارض وخيم تر مي شود، به طوري كه فوليكول هاي مو دچار سوء تغذيه مي شوند.
نتيجه گيري
در مجموع، داشتن رژيم غذايي متعادل و حاوي مواد غذايي متنوع مي تواند در حفظ سلامت مو نقش مهمي داشته باشد و كفايت رژيم غذايي در سلامت و شادابي مو منعكس مي شود.
دريافت مكمل هاي رژيمي به تنهايي، نمي تواند تضميني بر پيشگيري از سفيد شدن موها باشد، بلكه با تشخيص به موقع كمبود مواد مغذي موثر در رشد و نمو موها و دريافت متناسب آن ها در محيطي به دور از استرس ها و آلودگي هاي شيميايي، مي توان از صدمات آينده موها و پيري زودرس آن ها پيشگيري كرد.