گرفتگي عضله از زماني آغاز مي‌شود كه بدن شما براي مدتي طولاني در وضعيتي نامناسب قرار بگيرد، يا فعاليت‌هاي شديدي را انجام بدهيد بدون اين كه بدن‌تان آمادگي لازم را داشته باشد. به اين ترتيب يكي از عضلات شما در نقاطي مثل گردن يا كمر دچار دردي شديد مي‌شود كه اصطلاحا مي‌گويند گرفته است و اين درد آن قدر زياد است كه امكان تحرك را تا مدتي از شما مي‌گيرد.
لذا استفاده بيش از حد از عضلات، فشار عضلاني يا قرارگيري بدن در وضعيتي خاص براي مدت زمان طولاني هر كدام مي‌توانند سبب گرفتگي عضلات شوند.
كم آبي بدن نيز مي تواند باعث گرفتگي عضلات شود. به همين دليل ورزشكاراني كه پس از ورزش و به خصوص در آب و هواي گرم خسته شده و دچار كم‌آبي بدن مي‌شوند، معمولا چنين شرايطي را تجربه مي كنند.
يكي ديگر از انواع شايع گرفتگي عضلات ، در طول شب رخ مي دهد و بيشتر عضلات ساق پا و انگشتان را درگير مي‌كند.
البته در بيشتر شرايط علت اصلي گرفتگي عضله مشخص نيست. گرفتگي عضلات اغلب مشكل خاصي نداشته و خطري ايجاد نمي‌كند، اما در برخي موارد بيماري‌ها و شرايط خاصي مي‌توانند سبب ايجاد اين حالت باشند. گرفتگي عضلاني گاهي به علت اختلالات الكتروليت، ميوپاتي ، نوروپاتي، بيماري‌هاي غده تيروئيد، كليه، اعصاب، اختلالات هورموني، ديابت و كم‌خوني مي‌تواند باشد.
همچنين در زنان باردار به خصوص در مراحل آخر بارداري، به علت اختلال يوني و كمبود كلسيم ممكن است در ران و ساق پا گرفتگي عضلات ايجاد شود.
به طور كلي، گرفتگي عضله از ديدگاه علمي وقتي رخ مي‌دهد كه عضله‌اي دچار انقباض مي‌شود، اما به شكل اوليه‌اش بر نمي‌گردد. اين كه چرا چنين اتفاقي مي‌افتد به‌دلايلي مربوط است كه در انقباض و انبساط عضلات بدن ما نقش دارند كه از آن جمله مي‌توان به مواد غذايي مختلف در خون اشاره كرد. رژيم غذايي هنگامي در گرفتگي عضلات نقش دارد كه در آن مايعات و كلسيم كم مصرف مي‌شود.
چه طور آرام بگيريم؟
حتي اگر مردم دليل گرفتگي عضلات را بدانند و به آنها اطمينان دهيد كه پس از مدتي كوتاه بهبود پيدا مي‌كنيد، اما درد ناشي از گرفتگي عضلات آنقدر شديد است كه كلافه‌شان مي‌كند و پي راه چاره براي رفعش مي‌گردند.
چنانچه شما هم با چنين مشكلي رو به رو هستيد، با انجام اقدامات زير مي‌توانيد آن را بهبود بخشيده و شرايط بهتري ايجاد كنيد:
- بهترين راه درمان اين عارضه،كشش آرام و ممتد عضله است، به طوري كه اگر عضلات پشت ساق پاي شما گرفته است، بنشينيد، پاها را دراز كنيد و انگشتان پا را به سمت بالا بكشيد.
- عضله آسيب‌ديده را به آرامي بماليد. بنابراين ماساژ مناسب و آهسته مي‌تواند به شما كمك كند.
- از گرما يا سرما استفاده كنيد، به عنوان مثال گذاشتن حوله‌اي گرم يا يك حمام آب گرم يا گذاشتن بسته‌اي يخ روي عضله مي‌تواند به آرام شدن آن كمك كند.
چه كنيم تا عضله مان نگيرد؟
* دقت كنيد تا بدن تان با كم‌آبي روبه‌رو نشود. به همين دليل هر روز به مقدار كافي آب بنوشيد، به خصوص زمان‌هايي كه مشغول فعاليت بدني شديد هستيد يا در هواي گرم قرار داريد و زياد عرق مي كنيد، اين كار را در فواصل منظم تكرار كنيد تا مشكلي ايجاد نشود.
* حتما به خاطر داشته باشيد كه قبل و بعد از هر ورزشي، عضله خود را به آرامي كشش دهيد.
* اگر شما هنگام خواب دچار اين وضعيت مي‌شويد، قبل از رفتن به رختخواب اين كشش‌هاي بدني را انجام دهيد. ورزش سبك قبل از خواب مي‌تواند در پيشگيري از اين وضعيت مفيد باشد.
اگر‌هاي پرخطر؟
گرفتگي عضلات معمولا چندان خطرناك نيست، اما در اين زمينه هم اگرهايي در مراجع پزشكي وجود دارد، مثلا اگر شما به كرات دچار اين مشكل مي‌شويد، اگر حس مي كنيد ماهيچه‌هاي بازوها يا پاهايتان از قدرت سابق برخوردار نيستند و نمي‌توانيد فعاليت‌هاي پيشين را به راحتي انجام بدهيد، اگر اندام‌هايتان بي‌حس مي‌شوند، اگر درد گرفتگي عضلات شدتي غير طبيعي پيدا مي كند به طوري كه از شدت آن بي‌خواب مي شويد، اگر تب كرده‌ايد و وزن‌تان بي‌هيچ دليل مشخصي در حال پايين آمدن است، در اين صورت ممكن است گرفتگي عضله يك واكنش غير عادي ماهيچه‌اي باشد. لذا بايد به سرعت به پزشك مراجعه كنيد.